142
Edukacja altem,ih
Dopiero ruch eurytmiczny może wydobyć ukryte znaczenie z.n te w poezji czy muzyce. Wielki walor eurytmii tkwi — j.iM powiedzieć słowami autora — w ufizycznieniu duchowości Eurytmia jest widzialną manifestacją antropozoficznej pnti gogiki steinerowskiej.
W wychowaniu religijno-moralnym pedagogika Steinem w ska dąży do ukształtowania w wychowanku ogólnej polno ności (czci) wobec mądrości, piękna i dobra w świecie i w lu dziach, jak również do wyrobienia w nim postawy moralnej lut wygląda taki proces?
W pierwszych siedmiu latach życia dziecka wykształca sli, w nim religijność naturalna (przez naśladownictwo). Jest to la/a rozwoju, w której dziecko oddaje się światu w sposób „fizyczno -religijny" („moralność w dele"). Uczuciem zasadniczym jesl In wdzięczność. Rodzicie i wychowawcy muszą być godni tej wdzli; czności. Z niej dopiero rodzi się prawdziwa pobożność (czesi )
Między siódmym a czternastym rokiem życia w dziecku wykształca się religijność estetyczna; jest to faza rozwoju uczni podziwu i poczucia autorytetu. Nakazy moralne przekazywane w tym wieku prowadzą do sceptycyzmu. Trzeba zatroszczyć się, mówi R. Steiner, by dzieciom dobro podobało się dlatego, że podoba się nauczycielowi. W tej fazie dzieci mają internalizowac sympatie i antypatie nauczyciela, ale nie dlatego, że on im lu nakazuje, lecz dlatego, że go podziwiają i kochają. Jest to faza, w której nauczanie ma pokazać, że ciało jest przejawem ducha, że człowiek jest szczytem natury, a natura — jednością. W tej fazie kształci się też empatię dziecka.
W latach między czternastym a dwudziestym pierwszym rokiem życia mamy do czynienia z religijnością duchową — fazą rozwoju zdolności sądzenia i wolności moralnej. Teraz dziecko uczy się obowiązku opartego na poznaniu i wynikającego z miłości do dobra. Jednakże moralność uczących odgrywa tu rolę zasadniczą.
Szkoła waldorfska jest wolnym zrzeszeniem opartym na - polpracy rodziców, nauczycieli i uczniów. Jest instytucją miorządną, pozbawioną dyrektora i struktury hierarchicznej, n/,ądzaną przez kolegium nauczycielskie (radę pedagogiczną). |i"il to 12-letnia szkoła średnia, zwana najczęściej Wolną Szkołą W.ildorfską (w Szwajcarii nazywana jest Szkołą Steinera).
W planie kształcenia są przedmioty:
•■lótune:
język ojczysty, matematyka, historia, biologia, geografia, fizyka, chemia; przedmioty te zajmują ważne miejsce w edukacji dzieci;
i n lystyczne:
plastyka, muzyka, eurytmia, zaś w klasach starszych historia sztuki (zarówno plastyki jak i muzyki), różne formy działalności teatralnej (raz w miesiącu są wystawiane sztuki) — teatralizacja charakteryzuje cały proces nauczania;
praktyczne:
szycie, gotowanie, stolarstwo, garncarstwo, oprawa książek, wikliniarstwo, kamieniarstwo, kowalstwo, ogrodnictwo, itp. — wybór tych zajęć zależy od wieku dziecka oraz zainteresowań.
Wymienione grupy przedmiotów uzupełniają występujące we wszystkich klasach: gimnastyka, religia, dwa nowożytne języki obce — najczęściej francuski i niemiecki, w tym także nierzadko język rosyjski. W niektórych szkołach uczą od klasy V greki i łaciny.
Od klasy I do VIII wszystkie przedmioty główne nauczane są przez jednego nauczyciela. Musi to być ktoś wszechstronnie wykształcony oraz oczywiście mieć także odpowiednie umiejętności artystyczno-praktyczne.
Wiedzę z zakresu przedmiotów głównych przekazuje się w tzw. „epokach". Organizacja nauczania „epokowego" polega na tym, że w okresie od dwóch do czterech tygodni każdego dnia w czasie dwóch godzin uczy się jednego tylko przedmiotu