Podstawowe informacje na temat FAS
Co to jest FAS?
FAS (Fetal Alcohol Syndrome), czyli Alkoholowy Zespół Płodowy, to jednostka chorobowa obejmująca nieprawidłowości neurobehawioralne oraz zmiany w budowie ciała i organach wewnętrznych. Nieprawidłowości te występują u dzieci matek, które spożywały alkohol w czasie ciąży.
Przyczyna FAS
Jedyną przyczyną występowania FAS jest spożywanie alkoholu przez kobietę w ciąży. Przyszła matka — spożywająca alkohol - dostarcza go także swojemu dziecku. Alkohol przenika przez łożysko i po ok. 40 minutach jego stężenie u płodu jest zbliżone do stężenia alkoholu we krwi matki. W tym czasie alkohol krążący w organizmie dziecka może nieodwracalnie uszkadzać przede wszystkim jego mózg oraz powodować powstanie innych defektów i zaburzeń. Rodzaj i rozmiar uszkodzeń uzależniony jest od okresu ciąży, w którym matka spożywała alkohol. I tak:
• I trymestr ciąży — spożywanie alkoholu może między innymi prowadzić do uszkodzeń mózgu, osłabia rozwój komórek, może uszkadzać serce, nerki, oczy, uszy, prowadzić do deformacji twarzy;
• II trymestr - spożywanie alkoholu osłabia rozwój mózgu, uszkadza mięśnie, skórę, gruczoły, kości;
• III trymestr - spożywanie alkoholu osłabia rozwój mózgu i płuc, prowadzi do zaburzeń rozwoju wzrostu.
Czy picie alkoholu w ciąży zawsze prowadzi do wystąpienia FAS u dziecka?
Każda ilość alkoholu wypitego w czasie ciąży (od początku jej trwania aż do porodu) to ryzyko wystąpienia zaburzeń w rozwoju dziecka. Jeżeli dziecku się „uda” i nie będzie miało FAS, to i tak istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia nieco lżejszych zaburzeń i uszkodzeń, które w piśmiennictwie medycznym opisywane są w różny sposób:
• Alkoholowy Efekt Rodowy (FAE - Fetal Alcohol Ejfect) - mniejsza ilość defektów, mniejszych jakościowo;
• Uszkodzenia Rodu Spowodowane Alkoholem, np. wady serca, wzroku, słuchu, anomalie stawów;
• Poalkoholowe Zaburzenia Układu Nerwowego, np. zaburzenia uwagi.
W celu uproszczenia nazewnictwa w niniejszej książce użyty jest jeden termin - FAS, gdyż jest on najbardziej znany i najczęściej używany przez lekarzy, psychologów, pe-