skanuj0038 (30)

~:>— - . ~ pod wpływem tur*:^- _

E r gizie koncentruje s:ę _ Chramie [1994] wy ster - : - .inowicie liczne sieci:

» '?•: w odowany wypalr^_ >:erenów pod uprav-

społecznego tur^: •-: 7>:r_larność w'spomri.^7:

" - 7- k: Podczas badań : csiemdziesiątych w Siar.— : cennikami ..niekonsumr*: WO. 3].

alternatywna (którą nar; . »:~inna charakter} zow ; :

i: - :rszaru;

tnaralności turystyczne nc ■ępstwa. zwracając przy rn r : rozłożone międz} car

n; di pokoleń;

::::: car ki;

wisko przyrodnicze i kułsn-Tie był on niekorzysczi a: • azona" pochodzi oc r -z :    lub ..rozwój trwać "

trzaze jako rozwój bez a_ a/ąc;- zgodzie oraz w aac-}7iza aefinicja w pełni cir: ć: s:odowiska przyrodni:żarn aa a celów ekonomiczr .: •a_7: zy. ale na jakość ż} : _ r c w Republice Połu tz_ -alternatywna (nazywana _ez->-77. W konkretnym pnj-7 w poziomie zamożn: scc Łm może być jedyną perspc-

—*aa I-neralnego Światowe i • c - inie ubóstwa, tw orr_; e:;> « s: oraz stymuluje rozw c =cv~

229

8. Zmiany w środowisku społecznym i przyrodniczym pod wpływem turystyki

ktywą dla rozwoju terenów o dobrze zachowanym środowisku przyrodniczym oraz dla obszarów peryferyjnych w sensie społeczno-ekonomicznym.

Chociaż koncepcja turystyki alternatywnej wynika przede wszystkim z przesłanek zakładających bezkolizyjne funkcjonowanie człowieka i przyrody, niektórzy badacze wykazują, że może ona być również uzasadniona ekonomicznie. Jak podaje E. Boo [1990, 16], obliczenia przeprowadzone dla chętnie odwiedzanego przez turystów Parku Narodowego Amboseli (Kenia) dowiodły, że roczny dochód, jaki przynosi obecność w parku 1 lwa wynosi około 27 000 USD, stada słoni nawet 610 000 USD. Jednocześnie wykazano, że roczny dochód z tytułu wpływów od turystów odwiedzających park jest 18 razy większy, niż dochód, jaki byłby w przypadku przekształcenia parku Amboseli w obszary hodowli bydła. Jednak szczególnie wyraźne korzyści z turystyki alternatywnej występują na terenach pozbawionych innych możliwości rozwoju społeczno-gospodarczego. Regionem, gdzie rozwój tej formy turystyki jest szczególnie pożądany, jest północna Tajlandia, która do niedawna była jednym z głównych obszarów uprawy maku oraz produkcji opium i heroiny. W ramach walki z uprawą maku i w celu zapewnienia miejscowej ludności innych źródeł dochodu, rząd tajlandzki zaczął popierać rozwój turystyki, skupiając uwagę głównie na popularyzowaniu turystyki trampingowej {trekking). Zdaniem P. Deardena [1991] w końcu lat osiemdziesiątych góry w północnej Tajlandii odwiedzało rocznie co najmniej 100 000 turystów uprawiających tę formę turystyki, co dawało roczny dochód miejscowej ludności około 2 min USD. Ponadto roczne dochody przedsiębiorstw organizujących wyprawy do północnej Tajlandii oceniano na 5,5 min USD, co oznaczało, że turystyka stała się głównym źródłem dochodów w tej części kraju (wcześniej były nimi uprawa maku i przemyt).

Jednak nawet na terenach, gdzie występuje niemal wyłącznie turystyka uznawana za turystykę alternatywną (lub ekoturystyka), dochodzi do niekorzystnych zmian w przyrodzie. Znane są przekształcenia w środowisku przyrodniczym spowodowane przez turystów uprawiających trekking w rejonie szczytów Annapurna oraz Mount Everest (Nepal), gdzie w wyniku masowego zbaczania turystów ze ścieżek doszło do poważnych zniszczeń w szacie roślinnej, co z kolei pociągnęło za sobą erozję gleby oraz zagrożenie dla występujących w tym rejonie pandy małej i pantery śnieżnej. W ocenie E. Boo [1990] oraz P.P. Karana i C. Mathera [1985] głównym powodem wylesienia na znacznych powierzchniach w parkach narodowych Annapurna i Sagarmatha jest wzrost zapotrzebowania na drewno opałowe, co jest ubocznym skutkiem napływu turystów. Zdaniem tych samych autorów kolejnym problemem w odwiedzanych przez turystów rejonach Nepalu jest zanieczyszczenie środowiska odpadami (np. puszkami, butelkami, workami foliowymi) oraz tragiczny stan sanitarny terenów wzdłuż niektórych szlaków (wynik braku toalet). Dotyczy to zwłaszcza terenów popularnych wśród turystów uprawiających trekking u podnóża Mount Everestu. Na ogół turyści przybywają tu samochodem