Ujaai 10. Wybrane choroby alergiczne 215
Leki
, • ; mediowane (za pośrednictwem) IgE - penicylina
• Iniemediowane IgE - radiologiczne środki cieniujące, kwas acetylosali-* cylowy (Aspiryna) i NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne)
• bezpośrednie degranulatory komórki tucznej - opiaty, leki znieczulające K miejscowo.
^Bjjnfekcje - nąjczęściej wirusowe (wirus Epsteina-Barr, wirusy zapalenia Hpątroby A, B, C).
^KProdukty krwi i środki krwiopochodne.
Jady owadów błonkoskrzydłych - osy, pszczoły.
^BAlergeny powietrznopochodne.
^RCzynniki kontaktowe - jabłko, marchew, sierść zwierząt (psa, konia, K królika, drobnych gryzoni), chrom zawarty w cemencie, lateks, kosmetyki.
Patofizjologia
Niezależnie od mechanizmu leżącego u podstaw zarówno pokrzywki, jak i obrzęku naczyniowego podstawę stanowią zaburzenia w mikrokrążeniu skóry wywołane mediatorami procesów alergiczno-zapalnych. Obserwowane Kbjawy związane są z uwolnieniem mediatorów z komórki tucznej zarówno ^Reakcji mediowanej IgE, jak i w bezpośredniej jej aktywacji. Pokrzywka ostra i ostry obrzęk naczyniowy związane są zwykle z odpowiedzią IgE-zależną. [Ostra pokrzywka występuje w 20% przypadków jako pojedynczy, przemijający Łeydent. Zwykle ma łagodny przebieg.
IPokrzywka może być zagrożeniem życia, wymagającym szybkiej interwencji ■rówczas, gdy dodatkowo pojawiają się cechy obrzęku naczynioruchowego. Szczególnie niebezpieczne jest pojawienie się zmian w okolicy dróg oddechowych lub sytuacja, gdy objawom pokrzywki towarzyszą objawy ogólnoustrojowe.
KjSzczególna rola pielęgniarki polega na wnikliwej obserwacji hospitalizowanego pacjenta. Narastanie objawów ogólnoustrojowych, nasilanie się zmian ^^krzywkowych wymaga szybkiej konsultacji z lekarzem.
Objawy, czyli jak rozpoznać
Bąble pokrzywkowe związane z uwolnieniem histaminy pojawiają się w ciągu kilku minut od zadziałania bodźca. Ustępują zwykle w ciągu kilku kolejnych godzin. Utrzymywanie się zmian dłużej, np. kilka dni ma związek z uwolnieniem innych związków aktywnych. Objawy ogólne mogą towarzyszyć [zarówno ostrej pokrzywce, jak i obrzękowi naczyniowemu. Zadziałanie bodźca może być przyczyną pojawienia się objawów anafilaktycznych lub anafilak-toidalnych w przypadku ekspozycji dużej powierzchni skóry na określony fezynnik fizykalny. Bóle głowy, stawów, chrypka oraz gorączka mogą być