skanuj0061 (12)

206 8. Zmiany w środowisku społecznym i przyrodniczym pod wpływem turystyki 8. Zmiany w środowisku spoieca

Tabela 41. Udział wpływów z tuiystyki przyjazdowej w eksporcie w latach 1980-1995 (%)

Regiony	1980	1985	1990	1995
Świat	5,4	6,1	7,8	8,1
Kraje rozwinięte	5,3	6,3	7,7	7,5
Kraje rozwijające się	6,7	7,4	9,3	9,2
Kraje pozostałe (kraje o tzw. gospodarce przejściowej)	2,2	1,6	3,0	10,5

Źródło: opracowano na podstawie Tourism market trends... [1997, 17].

W niektórych państwach i terytoriach zależnych basenu Morza Karaibskiego i Zatoki Meksykańskiej wpływy z turystyki stanowią nawet kilkadziesiąt procent produktu krajowego brutto (np. w 1995 r. wynosiły: Anguilla 87,5%, Antigua 72,3%, Brytyjskie Wyspy Dziewicze 69,5%, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych 60,8%, Saint Lucia 50,4%, Araba 41,0%, Bahamy 40,8%). W przypadku państw europejskich udział turystyki w PKB jest niższy, jednak np. w Austrii wynosił w latach dziewięćdziesiątych 8,4%, w Portugalii 5,4%, Grecji 3,7%, Hiszpanii 3,6%, Irlandii 3,5% [Bąk 1996].

Rolę, jaką pełni turystyka przyjazdowa w miejscowej gospodarce, można określić również, analizując wydatki zagranicznych turystów w przeliczeniu na 1 mieszkańca. W 1995 r. dla regionu (według podziału stosowanego przez Światową Organizację Turystyczną) obejmującego oba kontynenty amerykańskie wraz z przylegającymi do nich wyspami wydatki turystów w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosły 131 USD (np. w Stanach Zjednoczonych 232 USD, w Kanadzie 271 USD, a w Brazylii tylko 13 USD). W przodujących pod tym względem krajach i terytoriach zależnych położonych na wyspach przedstawiały się natomiast następująco: Kajmany 12 533 USD, Saint Martin 11 633 USD, Brytyjskie Wyspy Dziewicze 9550 USD, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych 8210 USD, Bermudy 8133 USD, Araba 6463 USD, Turks i Caicos 6200 USD, Anguilla 4900 USD, Bahamy 4807 USD, Antigua 4700 USD itp. Jedynie Kuba (100 USD na 1 mieszkańca), Trynidad i Tobago (56 USD) oraz Haiti (11 USD) miały w 1995 r. wskaźnik wydatków turystów na 1 mieszkańca niższy od średniej dla obu kontynentów amerykańskich [Tourism market trends... 1997, 156].

Opisana sytuacja dotyczy jednak tylko państw wyspiarskich regionu Morza Karaibskiego i Zatoki Meksykańskiej, a nie wszystkich krajów leżących w tej części świata. Tabela 42 wskazuje, że w przypadku państw położonych na kontynencie rola turystyki w miejscowej gospodarce jest o wiele niższa. Za główne przyczyny tej sytuacji można uznać:

•    większe zaludnienie w przypadku państw i terytoriów wyspiarskich, co sprawia, że stosunek liczby turystów do liczby mieszkańców jest niższy,

•    słabiej rozwiniętą infrastrukturę turystyczną,

•    ogólnie niższy poziom rozwoju gospodarczego,

•    niestabilność polityczną.

Tabela 42. Wybrane wskaźniki Ameryki Środkowej w 1995 r.

Kraje	Wydarto ■ 1 mii ^rrkMf (USD)
Belize	355
Gwatemala	26 '
Honduras	13 1
Kostaryka	198
Nikaragua	12 ■
Panama	118
Salwador	13 j
Region Ameryki Środkowej	47

Źródło: opracowano na podstawie Tamom

Analizując dokładnie państw Ameryki Środkowej liże, Kostaryce i Panamie ( kowo nieduży udział tmysl kraj „taniej bandery” czeq państwa, w których szczej cechą wspólną wymienioBg stałymi państwami regioa gdzie do niedawna toczyła. jak również w Hondurasie; wiele mniejsze. Chociaż a Hondurasu, Gwatemali i >c mując głównie, podobnie ji że zniszczenia spowodowa w najbliższych latach wpł] krajów. Dane zamieszcza* chodom z turystyki w Beli my) towarzyszył dynamica stawionych danych wynika okresie liczba pokoi hoteło domowej sprawiło, że nasfi dobna tendencja, jednak sh który jest mniej atrakcyjm państw, zakończenie dziali wzroście liczby pokoi hole