85241 skanuj0058 (12)

8. Zmiany w środowisku społecznym i przyrodniczym pod wpływem turystyki 209

8. Zmiany w środowisku społecznym i przyrodniczym pod wpływem turystyki 209

tri    -ręcz pszac:    n

pcsŁ W Me _ ::    - -

'T' **_ _ • 1952 r

?_r. >;: V-. ale ze :i ecu, s z r»tahi eksportu r:r> zar-

_czb:e pokoi bcŁefc^wn «

Zbl*> w liczbie poi. ■ hotelowych w Lajds 1985-1995 < -t

1573

75

143.8 14.1 95.5

21.8 80.3

;z zastępstw społeczno-; * -;z: rbszam. Już na prze l ze u miejscowościach. -ra~ : u anie procesu w;.; _ z-:: zł: • nie na terenach z * pif rwie zaczęli badać akr -czezh Toser 1939], Szv. e. ar.i:n 1938, Greely 19-41 nze. :bok geografów, ucze-;■: nauk ekonomicznyeh tawienia się funkcji tur; rozwój przedsiębiorstw

v innych usługa;'

i z': istotnym czynnikiem zbi orowościach odwiedza-r-zh v- postawach i zachc-przez turystykę przejawiają i 1979, 78]:

•    w strukturze społecznej,

•    w funkcjonowaniu instytucji społecznych,

•    w postawach i zachowaniach ludności oraz w procesach społecznych,

•    w kulturze zbiorowości.

Zdaniem cytowanego autora przemiany w zbiorowościach odwiedzanych przez turystów dotyczą zarówno zmian w strukturze demograficznej (np. w strukturze płci i wieku, co jest związane z zatrudnieniem w usługach turystycznych młodych kobiet), jak i zawodowej (wzrost zapotrzebowania na nowe zawody) oraz związanej z wykształceniem.

Rozwój funkcji turystycznych wiąże się również z migracjami. Jak już wspomniano, dotyczy to zarówno zahamowania emigracji z terenów wiejskich i z małych miast [Balseinte 1959, Barbier 1968, Chevalier 1968, Dziegieć 1995, Gosar 1989, Meze 1984, Pacione 1979, Ruppert 1962, Salva 1991, Shirasaka 1984], jak również może wpłynąć na zwiększenie się imigracji. Pierwsze obserwacje tego

Itypu pochodzą z terenu Alp. W niektórych gminach kantonu Graubiinden (Gryzonia, Szwajcaria) w ostatnich kilkudziesięciu latach liczba ludności zmniejszyła się nawet o 80%, a w miejscowościach Flims i Sankt Moritz zwiększyła się o 35% i blisko 50% [Barker 1982, 397]. Z nowszych czasów jako przykład może służyć wielkie centrum turystyczne Cancun na półwyspie Jukatan (Meksyk), gdzie napływ zagranicznych turystów pociągnął za sobą gwałtowny napływ imigrantów nie tylko z sąsiednich stanów, ale również wykwalifikowanych pracowników hotelowych i pracujących w obsłudze turystów z Meksyku, Veracruz i Acapulco [Gormsen 1982, 54].

Szczególnie istotne znaczenie ma turystyka w pobudzaniu miejscowego rynku pracy [Williams, Shaw 1988]. O znaczeniu funkcji turystycznej dla miejscowej gospodarki w perspektywie sytuacji na rynku pracy może świadczyć przykład tu-rystyczno-portowego miasta Ejlat (Izrael), w którym aż 70% zatrudnionych jest w sektorach związanych z obsługą ruchu turystycznego [Mansfeld 1992b]. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że zjawisko to dotyczy również niektórych krajów europejskich, np. w Andorze w turystyce pracuje 3/4 zatrudnionych, w San Marino 1/6, a w Lichtensteinie 1/10 [Gaworecki 1995, 150].

Zdaniem S. Brittona [1991] głównymi cechami siły roboczej zatrudnionej w sektorze turystycznym są: zatrudnienie w niepełnym wymiarze godzinowym, niski odsetek zrzeszonych w związkach zawodowych, niskie kwalifikacje zawodowe (na ogół nie wymagające długiego czasu kształcenia oraz wyższego wykształcenia), feminizacja zawodów związanych z obsługą ruchu turystycznego oraz duży udział wśród zatrudnionych imigrantów. Wszystko to sprawia, że pracownicy branż związanych z turystyką są na ogół, poza kadrą kierowniczą, nisko wynagradzani (dotyczy to głównie państw wysoko rozwiniętych, gdyż w krajach średnio rozwiniętych i Trzeciego Świata w wielu zawodach związanych z obsługą turystów zarobki są na ogół wyższe od średniej), nie są objęci umowami zbiorowymi gwarantującymi przywileje pracownicze, nie dotyczą ich korzystne umowy związane z ubez-