skanuj0068

140 Resocjalizacja przestępców seksualnych

o sposobach zmiany tego zachowania. Najważniejszą zaś sprawą w omad wianym tutaj procesie oddziaływań psychokorekcyjnych jest umiejętJ ność wzbudzenia, a następnie podtrzymania na odpowiednio wysokimi poziomie intensywności motywacji do niezwykle żmudnej pracy nadj przemodelowywaniem patologicznych i dewiacyjnych pragnień i fantazji seksualnych, które z reguły w dotychczasowym życiu przestępcy zostały] silnie utrwalone przez najbardziej intensywne doznania, jakie człowiek! odczuwa.

"Ważną prawidłowością jest to, że im szerzej i głębiej wniknie się! w strukturę osobowości poddawanego resocjalizacji osobnika, w jego! najintymniejsze procesy doznań, tym skuteczniejszy będzie proces reso-1 cjalizacji. Położenie nacisku na skuteczność metod oddziaływań psychowi korekcyjnych jest sprawą najwyższej wagi, jako że jedynie takie metody!] nie tylko nie uszkadzają różnych funkcji poddawanego procesowi reso-¹ cjalizacji osobnika, lecz nawet w sposób zasadniczy wzbogacają jego świat doznań i przeżyć, czyniąc zachowanie byłego przestępcy bardziej dojrzałym i tym samym bardziej empatycznym i pełniejszym nawet w skali wy-! datnego poszerzenia odczuwanych doznań fizjologicznych!

Najbardziej pożądana droga „poprawiania niepoprawnych” jest, niestety - pomimo niekiedy jej wielkiej nawet precyzji - mało skuteczna, rzadko kiedy osiąga bowiem 40% skuteczności, określanej na podstawie braku powrotności do przestępstwa (por. Hall, 1996). Aby podwyższyć skuteczność psychokorekcyjnych metod postępowania z przestępcami seksualnymi wspomaga się je czasami równoczesnym podawaniem środków hormonalnych wpływających na przywrócenie równowagi popędu seksualnego z innymi „siłami życia”. Zwykle proces psychicznego oddziaływania wspiera się takimi środkami hormonalnymi, jak acetal cyproteronu, medropsygesteronu czy leuporidu. Obecnie, w związku ze wzrastającym zainteresowaniem neuroprzekaźnikami, stosuje się coraz częściej różne środki hamujące wychwyt zwrotny serotoniny, takie jak fluvoxamine maleate, fluoxetine hydrochloride, paroxetine i sertaline. Dzięki wspomaganiu oddziaływań psychokorekcyjnych środkami farmakologicznymi skuteczność oddziaływań resocjalizacyjnych osiągnąć może nawet 80% (por. Abel, Osborn, 1999; Neumann, Kalmus, 1991).

Oddziaływania resocjalizacyjne nakierowane na przestępców seksualnych dobrze jest łączyć także z oddziaływaniem na inne sfery zaburzeń w większym lub mniejszym stopniu sprzężonymi z przestępstwami seksualnymi. Bardzo dobrym przykładem takiej niezbędnej terapii uzupełniającej jest zwalczanie ostrych postaci alkoholizmu i innych uzależnień, przemocy w rodzinie czy stanów pourazowych. Wszystkie te bowiem rodzaje uzależnień wymagają nieco odmiennych strategii psychokorekcyjnych, których zastosowanie jest rzeczą nieodzowną w celu podwyższenia efektów oddziaływań resocjalizacyjnych na omawianych tu osobników.

Wskazane w obecnej pracy prawidłowości dotyczące oddziaływań psychokorekcyjnych na przestępców seksualnych ukazują chyba w sposób wystarczająco plastyczny złożoność tego procesu, świadomość zaś owego podstawowego faktu musi zawsze towarzyszyć wszelkim oddziaływaniom resocjalizacyjnym, nie po to jednak, aby zniechęcać do coraz to większych niezbędnych wysiłków na tym polu, lecz po to, aby oddziaływania te uczynić możliwie najbardziej wszechstronnymi, aby dzięki temu mogły stać się także najbardziej skuteczne.

Wydaje mi się, że podane tu informacje ukazują potrzebę specjalistycznego przygotowania psychologów starających się organizować proces resocjalizacji przestępców seksualnych, bo - chociaż wszystkie opisane sposoby oddziaływań opierają się na dobrze znanych każdemu psychologowi teoriach wyjaśniających mechanizmy ludzkiego zachowania - możliwości układów poszczególnych elementów oddziaływań i strategii psychokorekcyjnych wymagają dodatkowych studiów specjalistycznych i to nie tylko w zakresie resocjalizacji jako takiej, lecz przede wszystkim w resocjalizacji przestępców seksualnych, jako że działalność na tym polu wymaga poznania wielu specyficznych problemów.

4.3. Terapia rodziny

w resocjalizacji przestępców seksualnych

Jak wiadomo, wszelkie wadliwe zachowania, w tym oczywiście także przestępstwa seksualne, jeśli nawet nie wynikają bezpośrednio z patologicznych stosunków w rodzinie, to - przez fakt swego zaistnienia - doprowadzają do poważnego zaburzenia w jej funkcjonowaniu, dlatego też trudno sobie wyobrazić skuteczną resocjalizację przestępców seksualnych bez odpowiednio prowadzonej terapii rodzin, z których przestępcy ci pochodzą.

Terapia rodziny stała się dzisiaj znakiem czasów, jako że rodzina w jej obecnym kształcie, borykająca się z coraz bardziej dotkliwymi problemami, wymaga intensywnej pomocy. Pomoc taka jest szczególnie potrzebna, kiedy wystąpi tak poważne zaburzenie w zachowaniu jak zaspokajanie potrzeb seksualnych niezgodne z normami moralnymi i porządkiem