skanuj0072

148 Resocjalizacja przestępców seksualnycra

właściwe, dojrzałe układy interpersonalne w zmieniających się w sposófl naturalny warunkach życia rodzinnego.

Krok 1. Wyjaśnienie przestępstwa. Jest to wstępna faza postępował® terapeutycznego, polegająca na możliwie najdokładniejszym wyjaśnieni™ co się stało, na czym polegało naruszenie prawa i norm moralnych oraffl jak to wielce naganne zachowanie wpływa na destabilizację rodzinjl a przede wszystkim na osobowość ofiary. Najlepszą, a zarazem najbardzi™ typową sytuacją dla tej fazy terapii jest taka sytuacja, kiedy ojciec sprana ca czynów polegających na agresji seksualnej przebywa w odosobnieni™ Terapeuta przeprowadza z nim wnikliwe wywiady dotyczące przebieg® jego przestępczej aktywności, głównych doświadczeń z okresu dziecińl stwa i młodości, a w szczególności historii życia seksualnego. Niezależnie od tego terapeuta przeprowadza też wywiady z pozostałymi członkami rodziny, nastawione głównie na wysondowanie opinii każdego z nich na temat postępowania ojca oraz emocjonalnego stosunku do niego. Ofiara w tej pierwszej fazie jest przez terapeutę oszczędzana, rozmowa sądująca z nią może się odbyć tylko wtedy, kiedy ona sama wyrazi taką potrzebę! Jeśli prowadzący terapię uzna za wskazane urządzenie grupowej sesja rodzinnej (na tym etapie bez udziału ojca sprawcy) ofiara, czy ofiarji mogą w niej uczestniczyć, jednakowoż nie zachęca się ich jeszcze do wyi powiadania się na temat zaistniałych zdarzeń, chociaż - oczywiście - niel zabrania się im tego.

Krok 2. Szukanie przyczyn zaistniałych zdarzeń. Punkt ciężkości pra-i cy teraputycznej w drugiej fazie skupia się również w głównej mierze na pracy z ojcem sprawcą przestępstw seksualnych, polegających najczęściej] na dokonywaniu czynów kazirodczych z córką/córkami. W czasie tej pracy należy przede wszystkim przezwyciężyć wytworzone u sprawcy mechać niżmy pomniejszania lub nawet ignorowania popełnianego przestępstwa. ’ Należy w toku indywidualnych rozmów i dyskusji terapeutycznych ze sprawcą nie tylko unaocznić mu krzywdę, jaką wyrządził ofierze, ale i przede wszystkim pracować nad wzbudzeniem w nim poczucia winy,, które stanowi nieodzowną siłę napędową jego wysiłków zmierzających do przezwyciężania swych przestępczych i patologicznych skłonności. Jeśli terapeuta stwierdzi, że obok głównego sprawcy agresji seksualnej winę za zaistniały stan rzeczy ponosi jeszcze inna osoba należąca do rodziny, powinien podobne rozmowy i dyskusje odbyć także i z tą właśnie osobą. Jest to konieczne, ponieważ najczęściej osoba ta nie zdaje sobie sprawy ze swej roli w patogenezie zachowania sprawcy.

Krok 3. Wyjaśnienie istoty urazu psychicznego - „bólu duchowego” ofiary. W tej fazie terapii osobą, z którą terapeuta pracuje najintensywniej, jest również ojciec sprawca seksualnego nadużywania dziecka. Głównym punktem pracy ze sprawcą jest po pierwsze wyjaśnienie mu istoty urazu psychicznego, „bólu duchowego”, jego przejawów, mechanizmów powstawania, a zwłaszcza konsekwencji owego „bólu” w późniejszym życiu ofiary. Ta faza terapii trwać może bardzo długo i na dobrą sprawę nigdy nie dać właściwych rezultatów. Niemniej jednak bez pozytywnego, tzn. skutecznego zakończenia tego kroku Ustrukturalizowanego Modelu Terapii Rodziny nie można przejść do następnych jej etapów, jako że istota powodzenia działań terapeutycznych zasadza się na możliwie najgłębszym przeświadczeniu sprawcy o potrzebie zmiany swego zachowania.

Krok 4. Ujawnienie innych ofiar. W tej fazie terapii główny nacisk położony jest również na pracę ze sprawcą. Po przepracowaniu trzech poprzednich kroków pacjent powinien być gotów do ujawnienia wszystkich swoich aktów agresji seksualnej. W ten sposób poszerza się z reguły spektrum oceny rozmiarów krzywd, jakie wyrządził innym osobom, nie-zarejestrowanych przez policję. Na tym etapie pracy ze sprawcą terapeuta powinien także uzyskać możliwie najdokładniejsze informacje na temat jego rozwoju seksualnego, a przede wszystkim ustalić, czy czasem sam sprawca nie był seksualnie wykorzystywany. Taki fakt nie usprawiedliwia wprawdzie czynów przestępcy seksualnego, ale rzuca światło na genezę powstałych wypaczeń i stanowi bardzo ważny wskaźnik dla sposobu organizacji postępowania terapeutycznego.

Krok 5. Poznanie „bólu duchowego” przestępcy. Ten krok postępowania terapeutycznego nastawiony jest na możliwie dokładne poznanie negatywnych i najczęściej boleśnie odczuwanych przez sprawcę doświadczeń z jego życia. Należy więc z dużą precyzją ustalić, kiedy i w jakich okolicznościach popada najczęściej w konflikt z innymi członkami rodziny, jaki przebieg mają te konflikty i jaki „ślad pozostawiają w jego duszy”, czyli jaki jest jego emocjonalny stosunek do tych kłótni. Ważnym elementem poznania „bólu duchowego” sprawcy jest poznanie stosunku emocjonalnego do dotychczasowych doświadczeń natury seksualnej, a zwłaszcza reakcji na ewentualne akty agresji seksualnej ze strony innych osób, jakich doznał w swoim życiu. Przez pryzmat oceny własnych doświadczeń seksualnych sprawcy oraz jego stosunku do osób i problemów występujących w jego rodzinie terapeuta stara się możliwie dokładnie ustalić stosunek sprawcy do popełnionych przez niego karygodnych