skanuj0235 (4)

Dla łożysk kulkowych zwykłych wartość e zależy od stosunku F_a/C_a; przy FJC₀ = 0,014^0,56 wartość e wynosi 0,27-^0,53. Znając stosunek obciążeń FJF_r należy porównać go z wartością e. Gdy F_a/F_r ^ e, wówczas wartości współczynników obciążeń wynoszą: X = 1; Y= 0, co oznacza, że w obliczeniach pomija się wpływ obciążenia osiowego. W tym przypadku F = F_r. Gdy FJF_r>e, wówczas obciążenie równoważne F oblicza się z wzoru 10.11, przyjmując:

X = 0,56; 0,46 lub 0,44 — zależnie od wielkości luzu (mniejsze wartości przy luzach powiększonych),

Y — zależne od stosunku F_a/C₀ i wielkości luzu.

Jeżeli obliczona wartość obciążenia równoważnego będzie mniejsza od wartości F_r, należy przyjąć, że F = F_r.

Łożyska toczne mogą być stosowane do pracy w temperaturze do + 120°C. Nawet jednorazowe nagrzanie łożyska do wyższej temperatury powoduje częściową stratę nośności wskutek odpuszczenia pierścieni lub elementów tocznych i zmniejszenia ich twardości. Dla łożysk narażonych na działanie wyższej temperatury przyjmuje się obniżoną nośność łożyska wg zależności

C_c = C -f    (10.12)

przyjmując dla temperatury łożyska 150°C:/₍ = 1,00; dla 200°C: f_t = 0,9; dla 250°C: f_t = 0,75 oraz dla 300°C: f = 0,6.

Ze względu na różne wartości współczynników (X, Y, e) dla posżczególnych łożysk, obliczanie obciążeń równoważnych F należy oprzeć na odpowiednich tablicach podanych w katalogu (lub niektórych tablicach podanych w zbiorze zadań). Dla łożysk obracających się bardzo wolno (przy n ^ 10 obr/min) nośność statyczna C₀ zależy od trwałego odkształcenia w punktach styku bieżni i elementów tocznych. Przy doborze tych łożysk wystarcza spełnienie warunku, aby maksymalne obciążenie łożyska było mniejsze od nośności statycznej C₀. Jeśli obciążenia działają skośnie, oblicza się obciążenie zastępcze wg wzoru

F₀ = X₀-F_r+Y₀-F_a    (10.13)

w którym:

F₀ — równoważne obciążenie statyczne,

F_r, F_a — składowe obciążenia (promieniowa i osiowa),

X₀, Y₀ — współczynniki obciążenia promieniowego i osiowego.

Dla łożysk kulkowych zwykłych X₀ = 0,6, a Y₀ = 0,5.

Podane zasady doboru łożysk tocznych oparto na przykładzie łożysk kulkowych zwykłych (poprzecznych), ponieważ są one najbardziej rozpowszechnione oraz mają zdolność do jednoczesnego przenoszenia sił poprzecznych i wzdłużnych, nawet przy dużych prędkościach obrotowych. Inne rodzaje łożysk tocznych dobiera się wg podobnych zasad, różniących się głównie wartościami współczynników X, Y, e (lub X₀, Y₀ przy nośności

235