skanuj0357

Do napędów ręcznych wysoko znajdujących się mechanizmów (np. suwnic o napędzie ręcznym) stosuje się łańcuchy ogniwowe o ogniwach krótkich (PN-75/M-84540 — rys. 13.15). Ogniwa te są zgrzewane z drutu o średnicy 3^-6 mm, a następnie kalibrowane. Wieniec koła łańcuchowego ma gniazdka o odpowiednim kształcie, co zapewnia właściwe prowadzenie łańcucha i obrót koła.

9

c{	^ 03	1 1	e t V'i
	t .	/ \ , t m

Rys. 13.15. Łańcuch ogniwowy [16]

Podstawową grupę łańcuchów napędowych stanowią łańcuchy płytkowe, których ogniwa składają się z cienkich płytek stalowych połączonych przegubowo ze sworzniami (ich budowa jest oparta na łańcuchu sworzniowym Galla, stosowanym od ponad 150 lat). Do głównych rodzajów zalicza się: łańcuchy sworzniowe (PN-74/M-84110), tulejkowe (PN-78/M--84176), rolkowe o podziałce zwykłej i wydłużonej (PN-78/M-84167 i PN--77/M-84168) oraz zębate (PN-74/M-84151).

Łańcuchy sworzniowe (rys. 13.16^) składają się z płytek wewnętrznych osadzonych luźno na czopach sworzni oraz płytek zewnętrznych — na wcisk. Prędkość tych łańcuchów jest ograniczona do ok. 0,5 m/s — m.in. ze względu na szybkie zużywanie się przegubów — dlatego w napędach maszyn stosuje się je bardzo rzadko.

O wiele lepsze są łańcuchy tulejkowe (rys. 13.16Ó), w których na sworzniu jest osadzona obrotowo tulejka hartowana; płytki wewnętrzne są osadzone na wcisk na tulejce, a płytki zewnętrzne — również wciskowo na sworzniu. Łańcuchy te mogą pracować przy prędkościach v do 15 m/s (przeciętnie przy v < 8 m/s).

Łańcuchy rolkowe (rys. 13.16c) składają się na przemian z ogniw wewnętrznych i zewnętrznych o konstrukcji podobnej do ogniw łańcucha tulejkowego. Zasadniczą różnicę stanowi wprowadzenie dodatkowej rolki, obracającej się swobodnie względem tulejki osadzonej na sworzniu. Łańcuchy te charakteryzują się zwiększoną trwałością w stosunku do łańcuchów tulejkowych oraz mniejszym zużyciem uzębień w kołach.

Łańcuchy zębate (rys. 13.16^0, zwane cichobieżnymi, stanowią odrębne rozwiązanie. Płytki w tych łańcuchach mają występy trapezowe, zazębiające się z kołami uzębionymi. Mają one dodatkowe płytki prowadzące (na rysunku zaczernione), wchodzące w wycięcia w zębach koła łańcuchowego i zabezpieczające łańcuch przed zsuwaniem się z koła. Ulepszoną odmianę stanowią łańcuchy z zębami o zarysie ewolwentowym, zapewniającym większą płynność biegu i zabezpieczającym przed nadmiernym spiętrzeniem nacisków. Łańcuchy zębate pracują ciszej od pozostałych, zmniejszają skutki uderzeń i wykazują lepszą sprawność, są jednak nieco cięższe i droższe.

Łańcuchy napędowe podane na rys. 13.16 mogą się różnić szczegółami

357