skanuj0372

Rys. 14.7. Przemieszczenia osi wałów: a) poprzeczne, b) wzdłużne, c) kątowe [3]

W celu zapewnienia prawidłowej pracy tych sprzęgieł konieczne jest umożliwienie ruchów członów względem siebie lub ruchów łącznika względem członów. Sprzęgła samonastawne muszą się więc charakteryzować luzami i możliwością ślizgania się współpracujących części po sobie, dlatego też nie nadają się do pracy przy zmiennym kierunku ruchu obrotowego wału, jak również do przenoszenia dużych obciążeń.

Sprzęgło kłowe (rys. 14.8) umożliwia przesunięcia wzdłużne

rl

Rys. 14.8. Sprzęgło kłowe [3]

Rys. 14.9. Sprzęgło Oldhama: a) z kłami prostymi, b) z wkładką tekstolitową, c) z kłami o zarysie ewolwentowym [3]

wałów w granicach luzu osiowego. Przesunięcia tego rodzaju występują najczęściej wskutek wydłużeń cieplnych. Łącznikiem w tym sprzęgle są kły na powierzchniach czołowych obu tarcz. Wymiary i liczby kłów zależą — jak we wszystkich konstrukcjach — od warunków technologicznych i wytrzymałościowych. Środkowanie tarcz zapewnia tuleja środkująca.

Sprzęgło Oldhama dopuszcza przesunięcia poprzeczne x oraz odchylenia kątowe /? (wg rys. 14.7). Tarcze sprzęgła są osadzone na wałach, a rolę łącznika odgrywa osobna tarcza współpracująca z kłami obu tarcz.

Na rysunku 14.9a, b, c pokazano różne rozwiązania konstrukcyjne sprzęgła. Wartości przesunięć poprzecznych i kątowych zależą od luzów oraz od konstrukcji sprzęgła. Maksymalne wartości przesunięć i odchyleń dopuszcza się w sprzęgle z kłami o zarysie ewolwentowym (x ^ 0,1 <7 oraz /i ^ 4°).

Produkowane w kraju sprzęgła Oldhama (wg normy CBKM—Bytom) są stosowane do wałów o śre-

372