skanuj6

17. Struktura społeczna i struktura społeczno-zawodowa.

Struktura społeczna społeczeństwa oznacza układ różnych grup społecznych oraz instytucji społecznych, rół i pozycji społecznych oraz układ związków między nimi, tworzący system jednostronnych lub wzajemnych nierówności społecznych, wynikających z różnicy miejsca w podziale pracy, funkcji i władzy, ze sprzeczności interesów.

Określenie „struktura społeczno-zawodowa” jest pojęciem używanym najczęściej w statystyce ludności, ekonomii i socjologii. Częścią składową struktury społeczno-zawodowej w ujęciu socjologicznym jest kategoria społeczno-zawodowa (inżynierowie, technicy, lekarze). Teoria ta polega na faktycznym wyróżnianiu w każdym społeczeństwie określonych zawodów, analizie ich właściwości i wydzielaniu kategorii społeczno-zawodowych jako podstawowych części składowych społeczeństwa.

18. Stopień nowoczesności struktury.

Wskaźniki „nowoczesności” struktury społeczno-zawodowej:

>    Procent drobnych producentów, którzy są samodzielni,

>    Procent najemnych pracowników umysłowych,

>    Procent robotników.

Najbardziej nowoczesna strukturę społeczno-zawodową mają Anglia i Stany Zjednoczone, a najmniej nowoczesną Niemcy i Francja. W Anglii bowiem jest najniższy procent samodzielnych drobnych producentów, co oznacza, że proces wypierania rzemiosła, drobnego handlu przez przemysł, wielki handel posunął się tu najdalej. W Stanach Zjednoczonych z kolei występuje największy procent najemnych pracowników umysłowych. Niemcy i Francja są krajami mniej nowoczesnymi pod tym względem, są to raczej kraje „drobnomieszczańskie” o stosunkowo wysokim stopniu drobnej produkcji. „Nowa klasa średnia” nie zastąpiła tu „starej klasy średniej” w takiej skali, jak to ma miejsce w Anglii i Stanach Zjednoczonych.

19. Zbiory ludzi. \y

Podstawą istnienia społeczeństwa oraz wszelkich grup społecznych jest człowiek, funkcjonujące w nich zbiory ludzi bliżej nie określone dla przeciętnego członka. Między poszczególnymi członkami tych zbiorów mogą bądź też nie mogą zachodzić różne oddziaływania ze względu na przynależność do nich. Najogólniej wszelkie zbiory ludzkie dzielą się na:

>    Proste zbiory społeczne- zbiory ludzi wydzielone w praktyce życia społecznego ze względu na jakąś wspólną cechę lub cechy, które są niezależne od ludzi, zastane przez obserwatora zewnętrznego bez względu na to, czy ludzie sobie uświadamiają te cechy czy nie. Cechami tymi mogą być: miejsce zamieszkania, wiek, płeć, zawód, wykształcenie, cechy osobowości.

>    Zbiorowisko społeczne- to zbiór ludzi przebywających mniej lub więcej stale w pewnych określonych ramach przestrzennych (na jakimś terytorium) w takim skupieniu, że praktycznie możliwa jest styczność bezpośrednia osobników tego zbioru ze sobą (np. zbiorowisko miasta Poznania oznacza wszystkich mieszkańców obszaru tego miasta).

20. Kategorie społeczne. \f

Kategorie społeczne to zbiór ludzi wydzielonych w praktyce życia społecznego w obrębie danej zbiorowości ze względu na określone cechy demograficzne i zawodowe. Występują one w każdej grupie społecznej i zbiorowościach. Najbardziej powszechnymi kategoriami społecznymi są:

> Kategoria płci- wynika nie tylko z biologicznego zróżnicowania między kobietą a mężczyzną, ale także z różnic społecznych, jakie w danej grupie ma osoba płci żeńskiej czy męskiej.

> Kategoria stanu cywilnego- związana jest ze społecznym wartościowaniem sytuacji kawalera, panny, żonatego, mężatki, rozwiedzionych, wdowców itp.

>    Kategoria wieku- wynika z etapów biologicznego rozwoju człowieka.