skrypt 33

-34-

Skrypt

1596 r. Stefan Zyzanii;

„Kaiamm Cbhtoio KypiłJia, naTpapxn Cp03ajii.MCbKoro upo ainrnpncT Ta 3iiaK noro”;

-    polskie i rosyjskie wersje,

-    zawiera 11 kwestii, dowodzących. Ze papież to antychrystem.

TpaKTaT; Apokrezis - odp. 1597 w Krakowie; 1597 w Ostrogu poi. i ros. Krzysztof Filatet (Marcin Broniewski);

Filatet -> tzn. ten, który niesie krzyż i miłuje prawdę.

-    broni prawa do posiadania praw.

Iwan Wyszcński; prawosławny konserwatyzm. 16 utworów, posłań, mistrz Figlarnego słowa.

-    synonim prawdziwej wiary: mnich bizantyjski ( modlitwa i post);

-    na Kusi potrzeba jest wykształconego kleru, będącego blisko ludzi;

-    cerkiew prawdziwa: ascetyczna, prześladowana

-    Wyszeński potępiał nowoczesność;

-    kontrastowe twierdzenia i koncepcje

*    - odrzucanie dóbr ziemskich; radość ziemska to pokłon oddany szatanowi

-    posłanie do księcia Ostrogskiego;

-    małowiarstwo mieszkańców Rusi; polemika ze Skargą, prawdziwa wiara: prawosławna;

-    stereotyp Jezuity;

-    obłuda katolicka. Polak obłudny, fałszywy;

-    „Porada"

Unia w Brześciu 1596 r.

Doszło do zawarcia z papiestwem unii, która - uznając zwierzchnictwo Stolicy Apostolskiej - zachowywała w Kościele wschodnim na ziemiach Rzeczpospolitej język starocerkiewny i liturgię prawosławną, prawo do małżeństw duchownych oraz nadawała biskupom Kościoła unickiego, na wzór biskupów katolickich, członkowstwo w senacie. Twórcą tego porozumienia był papie/ Klemens VIII ( Aldobrandini), wcześniejszy nuncjusz papieski w Polsce, a jego sojusznikami była część hierarchów prawosławnych. W praktyce koncepcja unii nie znalazła jednak oparcia ani wśród większości wyznawców prawosławia, + ani wśród biskupów polskich. Nie sprzyjał jej też Zygmunt III Waza. W efekcie biskupi uniccy nigdy nie stali się członkami senatu Rzeczpospolitej, a sama unia doprowadziła do głębokich podziałów wśród wyznawców prawosławia, umiejętnie wykorzystywanych przez państwa ościenne. Sprzyjał temu proces przechodzenia na katolicyzm magnaterii i szlachty zamieszkującej tereny Ukrainy. Podola i Rusi. przy jednoczesnym utrzymaniu prawosławia jako wyznania dominującego wśród chłopstwa i kozaczyny. Należy w związku z tym zwrócić uwagę, że obrona prawosławia przed unią była jednym z postulatów kozaczyzny i hasłem, pod którym kozacy wszczynali powstania.

Marta Sulkowska

18. Literatura polemiczna jako wyraz napięć i konfliktów epoki

1586 r. Benedykt Ilcrbest publikuje utwór „Wiary kościoła rzymskiego wywody, greckiego niewolstwa historia”. Przedstawia historię katolicyzmu, religii jedynej słusznej.