156
Zadanie -4.9
Obliczyć moment tarcia pod łbem stożkowym nakrętki dla danych Q = 10000 [N], D = 35 [mm], d = 16 [mm], p = 0,13, a = 45°. Porównać go z momentem tarcia pod łbem płaskim ograniczonym średnicami d i D. Dla jakiego kąta iMTf = MTp (pominąć tarcic w rozkładzie sił)?
Rozwiązanie
p = arctg0,13 = 7,407*.
Dla łba stożkowego
Qpco$p D3 - d3 T* 3 sin (a + p) D2 - d2*
10000 0,13 cos 7,407° 353 - 163 T* 3 sin(45°+ 7,407°) 352 - 162>
Afr# = 21703 [Nmm] = 21,7 [Nm].
Dla łba płaskiego
•10000 0,13-
O3 - d3 1 D2-d2~ 3
353 - 163 352 — 162 ‘
Afr> = 17342 [Nmm] = 17,34 [Nm].
Moment tarcia pod łbem stożkowym wyraźnie zależy od kąta stożka. Dla kąta ot < 90° moment tarcia jest większy niż pod łbem płaskim o tych samych średnicach d i D
Qp DJ-d3 1 n £>3 — d3 HioaD^P 3 D2 — i1’
stąd
sin n = 1,
dla
a = 90"
przy pominięciu tarcia w rozkładzie sił.
Zadanie 4.10
Obliczyć moment na kluczu dynamometrycznym, niezbędny do uzyskania siły rozciągającej w śrubie Q = 15000 [N]. Nakrętka posiada łeb stożkowy o półkącic rozwarcia stożka a = 30“ (rys. 4.12). Gwint śruby: d = 12 [mm] - gwint metryczny. d2 = <f, - 10,863 [mm], P = 1,75 [mm], D - 22 [mm], d0 = 18 [mm] — średnica stożka, p = 0,12.
Rozwiązanie
M = M, +Mr,
= 0,5 Q d2 tg(y + p'),
gdzie
2,935“,
8,537-.
P 1,75
y-aretg—^aretg-^
, V 0,12
P = aretg - = aretg-r-,
cos fi cos 30°
Af, = 0,5-15000 • 10,863 tg (2,935° + 8,537-) = 16534,3 [Nmm],
_ Qpcosp Di - dy 7 3 sin (a + p) D1 - dl *
M T =
15000-0,12 cos 8,537° 223 - 183
7 3 sin (30° + 8,537®) 222 - 182’
A/r = 31055,5 [Nmm],
Moment na kluczu
M = 47589,8 [Nmm] s 48 [Nm].
21a.cla.rLie 4.1 1
Obliczyć wymiary nakrętki (H.D.J prasy śrubowej (pokazanej na rys. 4.14), wykonanej z brązu, współpracującej ze śrubą stalową o wymiarach S 50 x 8, d = D = 50 [mm], dx - 36,116 [mm], Dx = 38 [ram]. Pozostałe dane: fi « 2-10* [N], Póóp = l0 [N/mm2], £, = 2,1 103 [N/mmł], £. = 0,8-105 [N/mm2].