Skrypt PKM 1 00149

298

9. ŁOŻYSKA TOCZNE

9.1. Wstęp

Zdolność łożyska do przejmowania obciążeń (przy prędkości obrotowej jednego z pierścieni n > 10 [1/min]) określa nośność ruchowa C [N], a przy n < 10 [1/min] - nośność spoczynkowa C₀ [N]. Nośnością nazywamy takie obciążenie zastępcze, przy którym 90 % produkowanych łożysk wykona 1 min obrotów do chwili pojawienia się pierwszych oznak zmęczeniowego zużycia powierzchni.

Pomiędzy obciążeniem zastępczym P [N], nośnością ruchową C i trwałością L(w milionach obrotów) istnieje zależność

C

P

=vi.

gdzie:

k = 3 dla łożysk kulkowych,

10

k — — dla łożysk wałeczkowych.

Siłę zastępczą dla łożysk posiadających zdolność przenoszenia obciążeń promieniowych i wzdłużnych liczymy ze wzoru

P = VXF_r + YF,

gdzie:

F_r — obciążenie promieniowe [N],

F_m — obciążenie wzdłużne (w łożyskach skośnych i stożkowych — siła wewnętrzna) [N],

V    - współczynnik przypadku obciążenia (ruchomy wałek, ruchoma opra

wa),

X — współczynnik obciążenia poprzecznego (promieniowego),

Y    - współczynnik obciążenia wzdłużnego — zależy od znaku nierówności

e — współczynnik określający zdolność łożyska do przejmowania obciążeń wzdłużnych.

W urządzeniach pracujących przy stałej liczbie obrotów trwałość określa się w godzinach pracy łożyska L* [h]

, L_hn-G0

^L=~w~

stąd

W rzeczywistych warunkach eksploatacji obciążenie łożyska zmienia się w czasie, zatem obciążenie zastępcze ulega zmianie proporcjonalnie do zmian obciążeń rzeczywistych (pod warunkiem, że kąt obciążenia w czasie pracy nic ulega zmianie). Trwałość łożyska w tym przypadku liczymy dJa obciążenia przeciętnego P_m

Obciążenie przeciętne dla dowolnej zmiany obciążenia zastępczego /*(!) (rys. 9.1) liczymy ze wzoru:

gdzie:

P_t — przeciętne obciążenie zastępcze w przedziałach.

Li - liczba obrotów, które wykona łożysko przy obciążeniu P_t, L₀ - całkowita liczba obrotów łożyska.