skanuj0007 (355)

168 5. Kulturowe aspekty turystyki zrównoważonej

często wykazują jednocześnie zainteresowanie przyrodą, a także - co zdarza się już rzadziej - traktują turystykę jako przygodę i chętnie uprawiają rodzaje aktywności zaliczane do turystyki przygodowej. Chociaż V.L. Smith i D.A. Fennell zwracają uwagę na inne kwestie, w ich poglądach wspólne jest to, iż uważają oni, że równoczesne interesowanie się turystów kulturą oraz przyrodą mieści się w koncepcji ekoturystyki rozumianej jako turystyka zrównoważona, gdyż sprzyja zachowaniu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, a turystom dostarcza nie tylko wielu przeżyć, ale pozwala im na poszerzenie posiadanej wiedzy. Co więcej, przy uwzględnieniu podstawowych założeń turystyki zrównoważonej, tego rodzaju turystyka może być istotnym źródłem dochodów miejscowej ludności, przysparzając jednocześnie zysków organizatorom spoza danego obszaru.

Turystyka etniczna jednak, nawet wówczas, gdy jest traktowana jako coś pożądanego, może napotykać na swojej drodze rozwoju także bariery. Niemal we wszystkich publikacjach dotyczących tej formy turystyki ich autorzy zwracają uwagę na liczne ograniczenia w rozwoju turystyki etnicznej, które najogólniej można zaliczyć do ograniczeń typu: (a) polityczno-strukturalnego, (b) ekonomiczno-organizacyjnego oraz (c) społeczno-kulturowego [Li 2004, 183-187]. W różnych sytuacjach różne rodzaje ograniczeń mają największe znaczenie. W krajach np., w których mniejszości etniczne są w jakimś stopniu dyskryminowane niewątpliwie najważniejszymi barierami dla traktowania turystyki etnicznej z punktu widzenia rozwoju zrównoważonego w skali lokalnej i regionalnej są czynniki polityczno-strukturalne oraz społeczno-kulturowe. Jednak wydaje się, że najczęściej spotykanym rodzajem ograniczeń - niezależnie od ustroju - są ograniczenia ekonomiczno-organizacyjne, które przede wszystkim wynikają z niedostatku środków finansowych oraz z powodu braku doświadczeń w promowaniu i prowadzeniu związanych z turystyką usług. Tego rodzaju szczegółowe badania są prowadzone zwłaszcza w odniesieniu do narodów i grup etnicznych zamieszkujących Amerykę Łacińską, a jednym z najlepiej pod tym względem poznanych plemion są Indianie Kuna w Panamie, których wzajemne relacje z turystami są zgodne z założeniami turystyki zrównoważonej [Panama: Kuna tńbe and ecotouńsm, bez roku wydania].

Wśród koncepcji dotyczących w całości lub w pewnej części miejsca turystyki etnicznej z punktu widzenia założeń turystyki zrównoważonej postanowiono omówić trzy: „4 H”, „wioski kulturowej” oraz „turystyki ACE”.

5.2.2.1. Koncepcja „4 H”

Koncepcją stosowaną w odniesieniu do turystyki związanej z odwiedzaniem przez turystów miejsc interesujących ich z powodu unikatowego dziedzictwa kulturowego, odmienności etnicznej itp., jest koncepcja „4 H” (ang. 4 Hs), której autorką jest V.L. Smith [1996]. Stanowiące podstawę sformułowanej przez nią koncepcji tytułowej 4 H nawiązują do określeń w języku angielskim - habitat (środowisko), heritage (dziedzictwo), history (historia) i handicrafts (rękodzieło). Chociaż można zastanawiać się, czy sprowadzanie dziedzictwa kulturowego do jedynie czterech określeń wyczerpuje istotę