SNC00190

Przepis ten dotyczy wpływu likwidacji jednostki organizacyjnej na losy prawne trwania zarządu. Likwidacja może być przeprowadzona w dwojaki sposób. Przez likwidację całkowitą, kiedy ustaje działalność jednostki, znosi się trwały zarząd, a mienie stanowiące wyposażenie jednostki ulega zwrotowi do organu nadzorującego. natomiast nieruchomość wraca odpowiednio do właściwego zasobu. Likwidacja jednostki organizacyjnej automatycznie niweczy więź prawną między jednostką a majątkiem, którym ta jednostka władała. Z braku zarządcy następuje wygaśnięcie trwałego zarządu. Choć jednostka organizacyjna nie jest podmiotem prawa, ma jednak przymiot podmiotowości w zakresie swojego działania i kiedy tak ujęta podmiotowość ustaje, pociąga za sobą wygaśnięcie trwałego zarządu orzekanego decyzją na wniosek organu likwidującego jednostkę organizacyjną.

Likwidacja pośrednia jednostki organizacyjnej ma miejsce wówczas, gdy zachowuje się dotychczasową działalność likwidowanej jednostki, ale w innych strukturach organizacyjnych. Wówczas trwały zarząd przechodzi na następcę prawnego likwidowanej jednostki bez potrzeby wydania drugiej decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu na rzecz następcy prawnego. W takiej sytuacji decyzja o przekształceniu organizacyjnym stanowi podstawę do przejścia trwałego zarządu na następcę i ona jest podstawą do ujawnienia następcy obok właściciela w dziale II księgi wieczystej na miejsce dotychczasowego zarządcy. Regulacja ta stanowi odstępstwo od rozwiązań prawnych zawartych w art. 48.

Stosowani* prze-    Art. 50. Do trwałego zarządu w sprawach nie uregulowa-

pisów kodeksu    nych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu

cywilnego    cywilnego o użytkowaniu.

1. Przepis len w sprawach nie uregulowanych odsyła do przepisów kodeksu cywilnego o użytkowaniu. Dlatego konieczne jest wskazanie, które przepisy

0    użytkowaniu mogą mieć zastosowanie do spraw trwałego zarządu. Na pierwszym miejscu należy wymienić art. 256 k.c., nakładający na użytkownika obowiązek wykonywania swojego prawa zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki. Usuwa o gospodarce nieruchomościami w art. 12 nakłada taki obowiązek na Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast brak jest przepisu w ustawie określającego gospodarowanie nieruchomością oddaną w zarząd według zasad prawidłowej gospodarki. Kolejnym przepisem będzie art. 262 k.c.. stanowiący, że po wygaśnięciu użytkowania użytkownik powinien oddać właścicielowi przedmiot użytkowania w sunie nadającym się do dalszego wykonywania go. Przenosząc ten przepis na płaszczyznę stosunku trwałego zarządu, mocą art. 50 u.g.n.. można przypisać zarządcy obowiązek oddania nieruchomości po wygaśnięciu trwałego zarządu w stanie zdatnym do dalszego korzystania

1    ewentualnie ustanowienia trwałego zarządu na rzecz innej jednostki organizacyjnej

Oddawanie w trwały /ara

Art. 50

Odesłanie może również obejmować art. 254 k.c., według którego użytkowanie jest niezbywalne, co wskazywałoby na to, że zarządca nie może zbyć trwałego zarządu. Sięganie do art. 50 u.g.n. i normy odsyłającej — dla wykazania niezbywalności trwałego zarządu bezpośrednio przez zarządcę na rzecz innej jednostki organizacyjnej może mieć tylko znaczenie wspomagające, ale nie zasadnicze, gdyż podstawowym, wiodącym przepisem w tej materii jest art. 48 u.g.n. Przepis ten nic pozwala na przekazanie trwałego zarządu w drodze umowy zawartej między jednostkami organizacyjnymi. Właściwy organ wydaje decyzję o wygaśnięciu trwałego zarządu do nieruchomości w stosunku do jednostki dotychczas go sprawującej i decyzją ustanawia go na rzecz jednostki wnioskującej przekazanie. Przejęcie zarządu przez tę jednostkę odbywa się na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego (art. 43 ust. 3 u.g.n ).

Przez odesłanie do art. 260 § 2 k.c. istnieje możliwość postawienia zarządcy w pozycji odwracającego niebezpieczeństwo grożące drugiemu, o czym stanowi art 757 k.c. Zarządca, działając w celu ratowania cudzego dobra zarówno majątkowego, jak i pozbawionego takiego charakteru, jest uprawniony do żądania zwrotu poniesionych na ten cel wydatków, choćby jego działanie nie odniosło skutku. Jeśli z tego tytułu będzie dochodził roszczenia na drodze sądowej, będzie on stroną procesową działającą w imieniu mocodawcy i na jego rzecz, będzie więc mógł żądać zasądzenia sumy odpowiednio na rzecz Skarbu Państwa bądź właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

2. Na podstawie art. 50 u.g.n., jak też ze względu na możliwość wpisania w dziale II księgi wieczystej zarządcy obok właściciela (por. § 41 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów — Dz.U. Nr 102, poz. 1122) nie można zasadnie budować poglądu, że trwały zarząd stanowi szczególny rodzaj ograniczonego prawa rzeczowego. Ograniczone prawa rzeczowe są wyczerpująco wymienione w art. 244 k.c. Powstanie dalszych ograniczonych praw rzeczowych musiałoby wynikać z wyraźnego przepisu ustawy. Można jedynie twierdzić, że art. 50 u.g.n. przybliża trwały zarząd do ograniczonych praw rzeczowych, zawiera on bowiem odesłanie do przepisów o użytkowaniu, lecz w następstwie tak zastosowanej techniki legislacyjnej zakres regulacji, w którym zamieszczono normę odsyłającą, nie nadaje mu charakteru norm odsyłających. Tak się ma sprawa z zastosowaniem środków prawnorzeczowcj ochrony w stosunku do najmu, co wcale nie oznacza, że stosunki najmu nabierają charakteru prawnorzeczowego.

Możliwość ujawnienia zarządcy w dziale II księgi wieczystej obok właściciela jest tylko czynnością informacyjną, gdyż nie jest to czynione dla skuteczności powstania trwałego zarządu, co jest konieczne do powstania ograniczonych praw rzeczowych.