sowa3

Na tle intelektualnego rozwoju uczniów szkoła podstawowa specjalna winna przysposabiać dzieci i młodzież do pracy zawodowej i pełnego usamodzielnienia się (Z. Sękowska 1985).

Wyjaśnienie procesu uczenia się jednostek upośledzonych umysłowo (szczególnie w stanach głębszych) możliwe jest w oparciu o metodykę uwarunkowania instrumentalnego (Haring i inni, 1973).

Warunkowanie instrumentalne kształtuje zachowanie jednostki z zastosowaniem wzmocnienia za pomocą nagrody lub wygaszania jej za pomocą kary. Metody instrumentalne dostarczają nauczycielom szkól specjalnych naukowej metody analizowania zachowania się. W praktyce pedagogicznej, zwłaszcza w szkolnictwie specjalnym, spotykamy się z dziećmi, których zachowanie wobec kolegów i nauczycieli oraz negatywny stosunek do nauki zmusza pedagogów do stosowania środków zmierzających do likwidacji owych negatywnych zjawisk. Stwierdzono, że pochwala czy nagroda mają pobudzający wpływ na niektóre dzieci z tej grupy, modyfikując ich niewłaściwie zachowanie w kierunku pożądanym. Wynika stąd, że metoda instrumentalna powinna być indywidualizowana i stosowana konsekwentnie (Z. Sękowska 1985).

F. Rewalidacja dzieci głębiej upośledzonych umysłowo

Jednostki upośledzone w stopniu głębszym (umiarkowanym i znacznym) mają bardziej utrudniony rozwój, ale to nie wyklucza ich rewalidacji. Wyniki tego procesu są uwarunkowane wielostronnie, przede wszystkim cechami psychicznymi upośledzonych, ich warunkami rodzinnymi oraz metodami oddziaływania na nich. U głębiej upośledzonych umysłowo można wyróżnić -zgodnie z terminologią Piageta - stadium operacji konkretnych i stadium inteligencj i sens o ryczno-moto rycznej.

Współpracownica J. Piageta, B. Inkelder podjęła próby wykorzystania jego koncepcji przy’ klasyfikacjach dorosłych upośledzonych umysłowo do poszczególnych stadiów rozwojowych:

—    lekko upośledzeni umysłowo: cechuje ich sprawność umysłowa na poziomie stadium operacji konkretnych,

—    umiarkowanie upośledzeni: wykonują czynności na poziomie stadium przedoperacyjnego, inteligencji intuicyjnej,

—    znacznie i głęboko upośledzeni: pozostają na poziomie inteligencji sen-soryczno-motorycznej.

152

Z Włodarski podaje machów warunkowych ^:: siedzenia umysłoweg:

—    mniejsza szybkość wy

—    mniejsza trwałość wy

—    mniejsza plastyczność

—    słabsze powiązanie mniejszy udział słów : rocesy irradiacji selel Zachowanie się dzieci rzną od:

—    poprzedniego dośw ia

—    wartości aktualnej po

—    : ezekiwania na wzmo

- /dlopedagogika

; iłopedagogika jest t< ^: - my się nauczaniem i w