strona0104 (2)

/.ona mu >»k i

2. Tksty ktouowamk w prycuologii !»/ II CK A

Do badania poziomu rozwoju procesów intelektualnych stosowani aą tzw. skale inteligencji. Składają się one z wielu /udart, ułożonych według stopnia trudności, czasem z zaznaczeniem, w juk Im wieku przewidziane jest poprawne rozwiązanie każdego zadania. Za 10* wiązanie poszczególnych zadań zalicza się dziecku ustaloną liczbę punktów, Po zsumowaniu ich i przeliczeniu według podanego klucza" otr/ynm jemy tzw. wiek inteligencji dziecka. Dzielimy go następnie pi.-•/ wiek życia, a wynik mnożymy przez 100, uzyskując tzw. iloraz In t e 1 i g e n c j i **.

Zadania testowe dzielone bywają na dwa rodzaje: na te, których 10/ wiązanie nie wymaga posługiw-ania się językiem, czyli tzw. z a d a n I n wyk on ani o we, i na zadania o charakterze słownym Większość skal inteligencji obejmuje zadania jednego i drugiego i«> dzaju.

Najczęściej stosow^Tar.ą i cieszącą się opinią najbardziej wartościowe j, jeśli chodzi o rzetelność i trafność badań, jest skala inteligencji skonstrim wana ok. 70 lat temu przez A. Bineta. Przeważają w niej zadnnlii o charakterze słownym. Stosowane są w^f świccie liczne jej wersje I <>•! miany. We Francji stale jeszcze oprócz wersji nowszej, przygotowani I w Stanach Zjednoczonych przez L. M. Ter ma na, jest w użyciu ory ginalna wersja, opracowana w latach 1905- 1911 przez Bineta i SI mona. Do udoskonalenia tej wersji zmierza nowe wydanie skali, pr/y gotowane we Francji przez R. Zazzo i współpracowników”. Przeróbki w^T różnych krajach znane są pod nazwiskami osób, które ich dokonały. Przeróbką szwajcarską jest np. skala H. Biascha⁵⁴. W Stanach Zj« d noczonych stosow^?ano pierwotnie przeróbkę L. M. Termana", która została przed wojną przetłumaczona na język polski i wystandaryzowana

Klucz ten bywa różny w różnych testach.

Podany tu opis skali inteligencji jest bardzo uproszczony. W niektórych -lmlio l» testowych sposób obliczania wyników bywa mniej lub bardziej odmienny. Znwu/o jednak iloraz inteligencji równy 100 traktowany jest jako średni wskaźnik n>/wi»)» inteligencji, zaś iloraz inteligencji wyższy lub niższy od 100 wskazuje o<i|>owir<|iilii n» inteligencję wyższą lub niższą od średniej.

^M A. Binet Noueelles recherchcs sur la mesurc du nivcau intellcctuct che I*** cnfants des ócoles. ,,Annće psychologiąue” 1911. (Por. informacje o pracach \ HlnH.. w rozdz. II, A i II, B). — R. Zazzo, M. GUly et M. Vcrba-Rad Nouville łchrllr rm‘frh/ne dc rinielltpence. Vol. I, II, Parls 1966.

^M II. Biasch Tcstreihen rur Priifung ton ftchwetetrkindern tom 3-15 Altcrnjahr Frauenfcld 1939.

^M L. M. Tcrmun a. other?; 77ie Stanford reolslon and cxtr rulon of fhr Hinst mon Scalc for meatttrlng Intrlhgmrr. Baltimore 1017.

oruz znormalizowana na naszym terenie. Skala ta, nosząca w Polsce nazwę skali Binetn-Termana, jest, jak dotychczas, jedyną znormalizowaną w poi skich warunkach (ok. 1930 r.) skalą inteligencji”. W Stanach ZJednoczo nych dokonano dalszych jej przeróbek. Do ostatnich lat powszechnie i to Fowane są dwie wersje (L i M) przeróbki noszącej nazwę skali Termami -Merrill, różniące się in.in. liczbą zadań wykonaniowych ". W roku 1960 dokonano wyboru najlepszych zadań testowych z wersji L i wersji M i wydano najnowszą przeróbkę, noszącą nazwę skali Terman-Men 111 I.-M Różne te przeróbki skali Bineta stosuje się do badania dzieci w wilku od 3 do 12 - 14 roku życia.

W okresie wojennym weszja w użycie amerykańska skala Inteligencji Wechsler-Bellevue wersja I ^M, która również została poddana przeróbkom. Składa się ona z dwóch części: wykonaniowej i słownej. W swej oryginał nej postaci nie jest już używana. Zamiast niej stosuje się tzw. uknlę Wcchsler-Bellevue wersję II”; skala ta używana jest równoległo z I w skalą Wechslera dla dorosłych (WAIS — Wechsler Adult Intelligence Scalę), stosowaną dla młodzieży i ludzi dorosłych od lat 16 wzwyż. Oprócz tego istnieje skala Wechslera dla dzieci" (WISC — Wechsler Intelligence Scalę for Children), przeznaczona do badania dzieci w wieku od .^r> do 15 lat.

Jako uzupełnienie dla dzieci młodszych skali Terman-Mcrrill uważana jest amerykańska skala inteligencji dla małych dzieci (od 0 do 2;6) P. Cattcll'*. Posiada ona wiele prób takich, jak wcześniej skonatnm-wana skala A. Gesella”, przeznaczona dla dzieci od 0 do fi lut”. We Francji stosowana jest dla małych dzieci skala Brunct-I.ć/1 n e^M, w Wielkiej Brytanii skala Griffiths".

Do najdawniejszych skal inteligencji dla małych dzieci (rzadko jednak

^M Skala inteligencji Bineia-Tcrmana. Tłum. pod kierunkiem prof. Stefana Ilnlryii Lwów 1932.

" L. M. Terman, M. A. Merrill Measuring intelligcnce. Boston 1937.

^M Stanford-Binet Intelligcnce Scalę. Form L-M. Boston 1960.

*» D. Wechsler The Measurement of adult intelligence. Wyd. III. Baltimore 1044 «• D. Wechsler The Wechsler-Bellevue Intelligence Scalę: Form II. Manuał Jor administering and scoring the test. New York 1946.

^ei D. Wechsler Wechsler Intelligence Scalę for Children. New York 1M9.

•* P. Cattell The measurement of intelligence of infants and young children. Wyd. III. New York 1940.

•» A. Gcsell, C. S. Amatruda Deuelopmenfal diapnojlz. Wyd. II. New York IM47. «* Najnowszą amerykańską skalą inteligencji dla małych dzieci jest skulu N. Bayley, przeznaczona dla dzieci od 0 do 2 lat: Por. N. Bnyley Pagleg teal»t of infant deuelopment from birth to two ycars. New York 1969.

•» O. Brunet, I. Lózlne /.«• dfueloppcmtnt psprhołofliyue de la prtmifire enfance. Paris 1931.

•• K. Ortffttha The nfdllflM of babie*. New York 19M.