strona084

84 4. WYMIAROWANIE

TABLICA 4.12 (cd.)

Odchyłka złożona położenia i kształtu jest wypadkową odchyłki kształtu (powierzchni lub linii) przedmiotu i jej odchyłki położenia względem określonych elementów odniesienia. Najczęściej występuje tolerancja bicia poprzecznego (promieniowego) i wzdłużnego (osiowego).

Rozróżnia się następujące odchyłki i tolerancje złożone położenia i kształtu (tabl. 4.13):

• bicia promieniowego i osiowego,

• bicia promieniowego całkowitego i osiowego całkow itego,

• bicia w wyznaczonym kierunku,

• kształtu wyznaczonego kierunku i wyznaczonej powierzchni.

Bicie promieniowe wynika z odchyłek okrągłości rozważonego przekroju (prostopadłego do osi odniesienia) oraz jego nie-współosiowości względem osi odniesienia.

Bicie promieniowe całkowite wynika z odchyłek walcowości rozważanej powierzchni oraz jej niewspółosiowości względem osi odniesienia.

Bicie osiowe wynika z odchyłek okrągłości zarysu powstałego w wyniku przecięcia powierzchni czołowej powierzchnią walca (o średnicy </), współośrodkowego z osią odniesienia, oraz niepro-stopadlości powierzchni czołowej względem osi odniesienia.

Bicie osiowe całkowite wynika z odchyłek płaskości powierzchni czołowej oraz jej nieprostopadłości względem osi odniesienia.

Bicie w wyznaczonym kierunku wynika z odchyłek okrągłości zarysu powstałego w wyniku przecięcia rozpatrywanej powierzchni powierzchnią stożka współśrodkowego z osią odniesienia oraz niewspółosiowości rozważanej powierzchni względem osi odniesienia.