Strona114

I. Wiernidub i W. Suchych wskazują, że o efektywności mas zapalających można sądzić z określonych laboratoryjnie następujących danych:

1.    Ilości stałego żużla (w % pierwotnego ciężaru masy) pozostałych na powierzchni zapalanego materiału,

2.    Cieklości żużla; wielkość tę oznacza się mfe:ząc powierzchnię zajmowaną przez żużel, powstałą przy spalaniu określonej odważsi masy na powierzchni poziomej i na pwierzchni pochyłej

3.    Temperatury krzepnięcia żużla; dli żużla o temperaturze krzepnięcia poniżej 1500°C można pomiar wykor.ać za pomocą pirometru termoelektrycznego (termopary.

4.    Rozmiarów płomienia (fotografia).

5.    Bezpośrednich prób zapalania odpowiednie! rodzajów materiałów palnych.

Niektóre spośród mas zapalających poddaje się próbie na przepalanie blach stalowych i na przylepnośc żużla cc odpowiednich przedmiotów metalowych (tak na przykład bada s.ę termity).

§ 12. GASZENIE MAS ZAPALAJACYCII

Pożary wywołane masami zapalającym nożni w większości przypadków gasić zwykłymi środkami przeciwpożarowymi, natomiast gaszenie samych mas zapalających jesl trudne z racji krótkiego czasu palenia współczesnych środków napalających (poniżej 5—10 min) i dlatego powodzenie operacji zileży w znacznej mierze od szybkiego podjęcia akcji.

Przy gaszeniu mas opartych na tematach małymi ilościami wody można spodziewać się jej rozklaou i wytworzenia niebezpiecznych, wybuchowych mieszanin wocoru z powietrzem.

Doświadczalnie stwierdzono¹, że woda do?rovadzana w dużej ilości silnym strumieniem pod ciśnieniem jest najlepszym środkiem gasnącym bomby termitowe i eleltronowc, gdyż wywołuje silne, miejscowe obniżenie temperatury i zgiśnitcie masy.

Bomby zapalające termitowe i elektronowe o ciężarze do 5 kG można po prostu ugasić zanurzając w możliwie dużej ilości wody.

W celu ograniczenia zakresu działania bomb zapalających należy stosować piasek.

Gasząc masy termitowe zawierające siarkę należy wziąć pod uwagę to, że działanie wody na palące się tego -odzaju masy wywołuje wydzielanie się znacznych ilośd siarkowodoru.

Do gaszenia metalicznego sodu lub potasu nie należy w żadnym przypadku używać wody ani wodnych roztworów. Najodpowled niejsze są tutaj piasek lub sucha soda

Najlepszymi środkami do gaszenia fostoru są wodne roztwory KMnOj lub CuS0₄. Działanie roztworu KMnO, jest oparte na tworzeniu na powierzchni fosforu ochronnej warstwy dwutlenku manganu; natomiast przy użyciu roztworu siarczanu miedziowego powstaje bardzo ścisła warstwa metalicznej miedzi.

Utwardzone substancje palne gasi się tymi samymi środkami co substancje ciekłe. Najodpowiedniejsze są: gaśnica pianowa, roz pylona woda oraz stężone wodne roztwory soli amonowych.

Bibliografia

1.    A. P. Gorlow: Zażigatielnyje sriedstwa, ich primlenieni)* i borba s nimi, 1943, izd. Narkomchoza RSFSR, Moskwa—Leningrad IIM3

2.    P. G. Diemidow: Osnowy gorienija wieszczestw, l/.d MinlatleiNtwa Komunalnowo Choziajstwa RSFSR. Moskwa 1951.

3.    Aljuminotiermija. Statja wo tutorom izdanii BSE, tom 2. 1950

4.    M. Karaś je w: Tiermit i tiermitnaja swarka rielsow, (Justmmd/.dut, Moskwa 1936.

5.    N. P. Znamienski j i A. P. Szubnikow: Proizwoditwo tui toiuo i krasnowo fosfora, ONTI, Moskwa 1938.

6.    Nowy sposób otrzymywania napalmu, Chem. Eng. 58, Nr II, 1 (12    61,

1951.

7.    J. Mellor: A comprehensiue Treatise on inorganlc and thcoridlcal Chemistry, London-New York 1942—1947.

1

A. G orlo w: ZaiioalUilnyic sriedstwa, Uli priidciUnju i borba s nimi, gt. V, 1943.