stronaB (3)

42

Akwarium morskie i jego oprzyrządowanie

jak i inne rośliny potrzebują światła do przeprowadzania fotosyntezy. Podobna zasada postępowania obowiązuje także w przypadku innych filtrów biologicznych.

Filtry ociekowe. Wśród urządzeń przeznaczonych do biologicznego oczyszczania wody, filtry ociekowe wydają się najbardziej przemyślaną konstrukcją. Z dużym powodzeniem używa się ich w ogrodach zoologicznych, zbiornikach pokazowych i w ekspozycjach handlowych. Wcześniej korzystano tu wyłącznie z tzw. słupów ociekowych. Taki filtr składał się z kilku perforowanych płyt, na którym umieszczano materiał filtracyjny - najczęściej był nim żwir koralowy. Na kolejne piętra filtra ściekała od góry woda i, przechodząc przez warstwy żwiru, ulegała oczyszczeniu. Dzisiejsze konstrukcje są z reguły bardziej przemyślane i zajmują mniej miejsca.

Jeśli chcemy samodzielnie zbudować filtr ociekowy, to będziemy się musieli przy tym zastanowić nad wieloma istotnymi szczegółami. O sprawnym działaniu filtra ociekowe-go decyduje przede wszystkim dokładna filtracja wstępna, ponieważ sam materiał filtracyjny nie jest w stanie zatrzymać żadnych cząsteczek brudu. Jeśli filtracja wstępna będzie niewystarczająca, to wszystkie zanieczyszczenia bez przeszkód przejdą przez filtr.

Mankamentem wielu samodzielnie zbudowanych urządzeń jest nierównomierne rozprowadzanie oczyszczanej wody nad całym obszarem zajmowanym przez materiał filtracyjny. W profesjonalnych filtrach ociekowych zbiorniki na materiał filtracyjny często mają postać pleksiglasowych rurek zamkniętych od góry blaszanym sitem. Właśnie na nie trafia filtrowana woda i w ten sposób jest dość równomiernie rozdzielana nad złożem filtra. Następnie woda przepływa przez warstwę plastikowych kształtek (np. w formie rurek lub igiełek z tworzywa sztucznego), które dodatkowo rozbijają krople wody. Dopiero po przejściu tej warstwy woda trafia na właściwy materiał filtracyjny.

Jednak to nie koniec naszych problemów. Filtry ociekowe szybko ulegają zasoleniu, a ogromna powierzchnia filtra sprzyja parowaniu wody. Dlatego wszystkie produkty wiodących firm akwarystycznych są wyposażone w dopasowane szyby, które skutecznie zapobiegają nadmiernemu parowaniu wody i za-

Filtr powierzchniowy aktywność biologiczną. Ułatwi to także czyszczenie filtra.

Wymagania przestrzenne tego rodzaju filtrów są o wiele mniejsze niż to się powszechnie uważa: całkowicie wystarczające są filtry, których objętość odpowiada 5-10% objętości akwarium. Rysunek na stronie 41. przedstawia filtr ze żwirem koralowym, w którym regularnego czyszczenia wymaga tylko filtr wstępny. Natomiast materiał filtracyjny z pierwszej komory filtra może być płukany dużo rzadziej. Filtry wypełnione żwirem koralowym mogą pracować przez wiele lat.

Filtry powierzchniowe. Kolejnym ważnym krokiem na drodze ku filtracji biologicznej było skonstruowanie filtra powierzchniowego. Wiemy już, że podczas oczyszczania złoży filtrów biologicznych niszczona jest równocześnie cała fauna bakteryjna i filtr na wiele tygodni traci swoje właściwości. Jednak w przypadku filtrów powierzchniowych udało się tego uniknąć. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu pojedynczych, wymienialnych płyt filtracyjnych i niezwykle efektywnej filtracji wstępnej.

Z reguły systemy filtracji powierzchniowej funkcjonują dość dobrze, a szczególnie wtedy, gdy właściwie dobierzemy wielkość filtra do rozmiarów oczyszczanego zbiornika. Niestety, powierzchnia płyt filtracyjnych (wykonanych ze specjalnych pianek lub tkanin) po krótkim czasie pokryje się warstwą okrzemek lub bakteryjnym nalotem śluzu. Dlatego płyty filtracyjne muszą być dość często czyszczone. Każda świeżo umyta płyta na kilka tygodni traci swoją aktywność biologiczną (patrz rysunek powyżej). Jeśli chcemy tego uniknąć, to postawmy nasz filtr powierzchniowy w ciemnej szafce, na której ustawiliśmy zbiornik morski. W ten sposób ograniczymy ilość rozmnażających się glonów, które podobnie