stronaw (2)

77

Pierwsze tygodnie

częściej powstają one w wyniku działalności silnych sztormów, które odrywają fragmenty rafy. Woda unosi je ze sobą, a potem osadza je na płyciznach za rafą koralową lub w strefie rumowiska położonego przed rafą (patrz strona 107). Tylko w takim miejscu znajdziemy „żywe skałki” w Morzu Śródziemnym, gdzie nie występują rafy koralowe.

W zależności od pochodzenia „żywej skałki” znajdziemy na niej różne rośliny i zwierzęta. Różni je także sposób powstania. W Morzu Śródziemnym najczęściej są one efektem działania glonów wapiennych. Sklejają się one z rurkowatymi sabelliami, robaczni-kami, mszywiołami i innymi bezkręgowcami. Powstająca w ten sposób porowata, ale bardzo twarda masa, daje schronienie niezliczonym ośliczkom, kiełżom, alfeuszom i innym organizmom. Obecny w morzu materiał skalny jest podstawą, która umożliwia osiedlanie się roślin i zwierząt.

Zdarza się, że w wyniku działania sił mechanicznych (burz, ruchów wody) lub niszczących rafę organizmów (np. skałotoczy i wiert-ków) oddzielają się od niej ogromne bryły budującego rafę materiału. Takie odłamki można łatwo zaobserwować u podnóża skalnych raf i stromych wybrzeży. U brzegów Korsyki mogłem zobaczyć całe ściany skalne, które były pokryte grubą wartwą coralligene. Taką nazwę noszą we Francji opisane wyżej skały. W terminologii naukowej znane są pod określeniami „biogenne podłoże stałe” lub „wtórne podłoże stałe”. Obie nazwy podkreślają fakt, że ten rodzaj podłoża nie powstał na drodze procesów geologicznych. Utworzyło się ono niedawno i jest pochodzenia biologicznego. „Żywe skałki”, spotykane w klimacie tropikalnym, powstają w podobny sposób. Jedyną różnicą jest to, że sama rafa koralowa jest równocześnie podłożem do kolonizacji, jak i źródłem roślin i zwierząt, które je utworzą.

„Żywe skałki” z Morza Śródziemnego można umieszczać w tropikalnych zbiornikach. Wiele z występujących na nich organizmów bez problemów przeżyje tu nawet wyższe temperatury. Jednak całe swoje piękno i bogactwo gatunków będą mogły nam pokazać tylko w odpowiednio schłodzonym akwarium. Ten rodzaj „żywych skałek” jest bardzo łatwy do zdobycia. Można go nawet przywieźć samemu z wakacji spędzonych nad Morzem Śródziemnym.

Zbierając skały w morzu, musimy jednak przestrzegać pewnych zasad. Przed transportem zebrane skały musimy oczyścić z większości widocznych organizmów. Niestety, wiele osób nie wie tak naprawdę, które zwierzęta i rośliny trzeba usunąć, a które będą mogły dalej żyć w akwarium. Większość gąbek nie przeżywa transportu i dlatego należy je bezwzględnie usunąć z powierzchni „żywej skałki”. By to zrobić, najlepiej jest umieścić zebrany materiał w oczku wodnym powstałym w wyniku odpływu. Po kilku dniach, w wyniku pogorszenia się warunków do życia (większe wahania temperatury i poziomu zasolenia wody), bardziej wrażliwe organizmy zaczną same opuszczać powierzchnię skał. Można im w tym pomóc przez delikatne odsysanie lub ostrożne scze-sywanie małym pędzelkiem. Po ich usunięciu płuczemy „żywe skałki” w czystej wodzie morskiej.

Dopiero po tych zabiegach możemy je umieścić w nowo urządzonym zbiorniku. Należy jednak pamiętać, że nie powinniśmy tego robić w pierwszych dwóch tygodniach jego funkcjonowania. Po włożeniu „żywych skałek” do akwarium jakość wody raczej się pogorszy, dlatego nie należy w tym czasie wprowadzać do niego nowych zwierząt. Jakość wody ustabilizuje się dopiero po rozłożeniu się resztek obumarłej materii, która pozostała w otworach zebranych skał. Odsysając ją gumowym wężem, przyśpieszymy ten proces. Nie wolno nam jednak zapominać, że warunkiem koniecznym do poprawy jakości wody jest włączony filtr i odpieniacz białek.

Uwaga! Takie małe, ale często bardzo niebezpieczne drapieżniki można przenieść do naszego akwarium razem z „żywymi skałkami”.