strona (84)

2.8.7. Wpływ na immunologiczne właściwości skory

Skóra, dzięki swej budowie i czynnościom, ma wpływ na procesy odpornościowe ustroju, a szczególna rola przypada komórkom Langerhansa. Są to makrofagi, przemieszczone z krwią ze szpiku kostnego, a następnie przeformowane i implanto-wane w naskórku. Ich zadaniem jest m.in. rozpoznawanie antygenów i demonstrowanie ich limfocytom-T. Komórki Langerhansa wraz z keratynocytami i wykazującymi epidermotropizm limfocytami-T stanowią tak zwany SALT (ang. skin associatecl lymphoicl tissue), którego funkcja polega na immunologicznym nadzorze skóry. |est to istotne ogniwo w łańcuchu reakcji wytwarzających odporność ogólnoustrojową. W trakcie naświetlania UV-C i UV-B obserwuje się postępujące zmniejszanie się liczby komórek Langerhansa. Zależy ono od liczby i intensywności naświetlań, może obejmować od 10 do 90% komórek. Słabiej w tym zakresie działają promienie UV-A. Po zaprzestaniu naświetlania liczba komórek Langerhansa powoli wraca do normy. Stwierdzono, że zmniejszenie ich liczby wpływa osłabiająco (supresyjnie) na ogólnoustrojowe procesy immunologiczne.

Innym elementem związanym z procesami immunologicznymi jest uwalnianie in-terleukin i prostaglandyn oraz kwasu urokainowego w izoformie cis w wyniku fotochemicznego uszkodzenia naskórka. Wymienione substancje mają miejscowe działanie immunosupresyjne, to jest obniżające aktywność usuwania substancji obcych, a także osłabiające usuwanie cząstek do budowy tkanek, wytworzonych z błędami przez własne komórki. Pierwszym objawem supresji jest osłabienie procesów alergicznych i uczuleniowych, jest to objaw korzystny. Tę właściwość wykorzystywała helioterapia i także obecnie można obserwować takie jej skutki. Połączenie immunosupresji z działaniem bakteriobójczym wydaje się tłumaczyć ustępowanie niektórych wykwitów i oczyszczanie się skóry po opalaniu się w odpowiednich warunkach. Do ustępowania procesów chorobowych skóry przyczynia się także witamina Dj.

Częste i intensywne naświetlania prowadzą jednak do nadmiernych procesów supresyjnych, które wpływają na powstawanie stanów przednowotworowych i nowotworów skóry.

Naświetlanie UV rozkłada zapasy witaminy A (retynin) w skórze szybciej niż może nastąpić ich naturalne odtworzenie. Może też przyspieszyć usunięcie przebarwienia skóry po nadmiernym spożywaniu soku z marchwi zawierającego czerwone relyniny. Podejrzewa się, że zubożenie depozytów witaminy A w skórze może mieć wpływ na wystąpienie szkodliwych procesów po nadmiernym naświetlaniu UV.

Opóźnione zmiany skórne wywołane UV

Opisywane zmiany występują już po kilku ekspozycjach i można je określić jako natychmiastowe. W odróżnieniu od nich zmiany skumulowane, powstałe po bardzo licznych i intensywnych naświetlaniach promieniami UV, występują z opóźnieniem i mają charakter przewlekły. Dzieli się je na zwyrodnieniowe i proliferacyjne. Zalezą one od ilości i intensywności ekspozycji oraz od odporności skóry na UV. Zmiany zwyrodnieniowe nazywane są świetlnym lub słonecznym starzeniem się skóry, zmiany proliferacyjne mają charakter przedrakowy lub nowotworowy.

84