strony124 125

6.2. Miejscowe planowanie przestrzenne i jego funkcje

Zarówno studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jak i miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego stanowią podstawowe instrumenty sterowania procesami zagospodarowania przestrzeni o określonych funkcjach. Studium jest instrumentem pośrednim, a plan miejscowy bezpośrednim.

Oba omawiane opracowania są uchwalane przez radę gminy, uzyskując rangę prawa lokalnego, jednak o różnym charakterze i zakresie obowiązywania. Studium stanowi tzw. akt kierownictwa wewnętrznego. Jego ustalenia obowiązują tylko władze i zarząd gminy, nie mając mocy obowiązującej w stosunku do innych podmiotów gospodarujących na obszarze gminy - osób fizycznych i prawnych (nie mogą być więc podstawą decyzji dotyczących tych podmiotów).

Plan miejscowy jako przepis gminny, sporządzany przez zarząd gminy, ma moc prawa obowiązującego i stanowi podstawę decyzji w zakresie zagospodarowania i zabudowy terenów. W przypadku braku planu miejscowego, o ile nie zachodzi sytuacja obowiązku jego sporządzenia, decyzje te są wydawane w odrębnym trybie postępowania administracyjnego, którego częściąjest opracowanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu prze/ uprawnionego projektanta. Studium stanowi w tych przypadkach merytoryczną podstawę takiego opracowania, opracowanie to musi być więc z nim spójne [Gospodarka przestrzenna gmin, 1995, t. III, s. 36].

Funkcje studium i planu miejscowego określa się następująco (rys. 27):

• funkcje regulacyjne (jako podstawowe) - w celu ochrony i umożliwieniu tworzenia nowych wartości, określenia polityki przestrzennej ora/ koordynacji i kontroli działań; funkcja regulacyjna odgrywa rolę funkcji prawnej - stanowiącej,

• funkcje informacyjne (jako dodatkowe) - nie wynikają z nich zobowiązania o znaczeniu prawnym, polegają na ujawnianiu stanu gminy, spodziewanych zmian sytuacji i problemów z tym związanych; pełnią one rolę promocyjną, aktywizującą i inspirującą.

Itys. 27. Funkcje spełniane przez studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i piany miejscowe zagospodarowania przestrzennego Źródło: Opracowanie własne

Funkcja regulacyjna studium ma ograniczony zakres i sprowadza się do sprecyzowania istotnych uwarunkowań, celów rozwoju i kierunków polityki przestrzennej. Stosownie do zakresu obowiązywania, ustalenia te dotyczą tylko organów samorządu gminy.

Funkcja regulacyjna planu miejscowego wyraża się w jego ustaleniach (w rysunku i tekście planu) określających ramy i warunki prowadzenia działalności, których efektem jest zagospodarowanie przestrzeni. Ustalenia regulacyjne dotyczą wszystkich podmiotów uczestniczących w tym procesie.