o Szczepienie pierwotne - obejmuje dwie dawki (np. DiTe) lub tizy dawki (DTP), podane zwykle w odstępach 4-6 tyg. Okres odporności po szczepieniu pierwotnym trwa od kilku miesięcy do roku.
o Dawka wspomagająca lub uzupełniająca - podana po upływie kilku lub kilkunastu miesięcy od szczepienia pierwotnego, zamyka cykl szczepienia podstawowego
o Czyli: szczepienie podstawowe = szczepienie pierwotne + dawka uzupełniająca.
o Odporność po szczepieniu podstawowym utrzymuje się przez kilka lat
• %
o Dawka przypominająca - stosuje się pojedyncze dawki przypominające co kilka lat (zależnie od szczepionki) dla utrzymania odporności. Jej zadaniem jest podtrzymanie odporności poszczepiennej. Dawka przypominająca podana osobie zaszczepionej wcześniej szczepieniem podstawowym pełni podobną rolę, jak cykl szczepienia podstawowego u osoby nie szczepionej. Odporność utrzymuje się przez około 5-10 lat.
o W przypadku żywych szczepionek jednorazowe podanie szczepionki uważa się za szczepienie podstawowe, a następne są szczepieniami przypominającymi.
o W przypadku szczepionki doustnej przeciwko polio za szczepienie podstawowe uważa się 3 dawki szczepienia pierwotnego (podane w odstępach sześciotygodniowych) i jedną dawkę uzupełniającą
OGÓLNE ZASADY WYKONYWANIA I ORGANIZACJI SZCZEPIEŃ
o Podstawowym źródłem aktualnych informacji o szczepieniach jest Program Szczepień Ochronnych ustalany przez Głównego Inspektora Sanitarnego zawierający aktualny Kalendarz Szczepień Ochronnych.
o Obowiązujący Program składa się z kalendarza szczepień obowiązkowych (finansowanych przez państwo lub w przypadku szczepień pracowniczych - pracodawcę) oraz szczepień zalecanych (finansowanych przez pacjenta). Kalendarz jest corocznie modyfikowany, w zależności od sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych oraz postępu wiedzy dotyczącej szczepionek.
B) WIRUSOWE.
1) żywe atenuowane (o złagodzonej wirulencji) -doustne (Sabina): przeciw polio I, II, III (OPV), parenteralne: przeciw odrze, śwince, różyczce, ospie wietrznej
2) inaktywowane, parenteralne - przeciw polio (Salk) (IPV), przeciw wściekliźnie
3) złożone z rozszczepionych składników wirusa - np. przeciw grypie
4) rekombinowane genetycznie, antygen szczepionki namnażany na komórkach drożdży lub E. coli - np. szczepionka przeciw WZW B
o RODZAJE SZCZEPIONEK A)BAKTERYJNE:
1) żywe atenuowane - np. BCG
2) zabite komórki bakterii - np. szczepionka przeciw krztuścowi, cholerze, tyfusowi
3) złożone z określonych komponentów bakterii - np. bezkomórkowa szczepionka przeciw krztuścowi = acelularna (Pa)
4) polisacharydowe - np. szczepionka przeciw Haemophilus influenzae b (Hib)
5) toksoidowe (anatoksyczne) złożone z anatoksyny -np. anatoksyna błonicza , tężcowa
OGÓLNE ZASADY WYKONYWANIA I ORGANIZACJI SZCZEPIEŃ
o Poszczególne dawki szczepionki muszą być tak ustawione w kalendarzu szczepień ochronnych, aby były możliwe do zachowania właściwe odstępy czasu między dawkami tej samej szczepionki, jak również między dawkami różnych szczepionek.
3