W Monkiewicz Zbrodnie hitlerowskie w Białowieży (12)

w trakcie dotychczasowych prac badawczych ustalić jak nazywały się osoby zamordowane.^¹^

W okolicy Prużan trzej żołnierze niemieccy z oddziałów tyłowych zatrzymali 8 mężczyzn powracających do domów z majątku rolnego Rybeciki znajdującego się w pobliżu Berezy Kartuskiej. Żołnierze odprowadzili zatrzymanych na pobliskie pole i rozstrzelali. Jedynie Jeden z zatrzymanych - Grzegorz Ławrynowicz - zdołał uratować się ucieczką. Między innymi zginęli: Ignacy Janowski, Jan Juszczak, Jakim Łewszuk, Aleksy Żebrun. 'iiszyscy zamordowani pochodzili z okolic Hajnówki.⁴ '

Większej ilościowo zbrodni dopuścili się funkcjonariu-sze Batalionu 322 w dniu 31 VII 1941 r. w pobliżu wsi Waśki. Już wcześniej na ich polecenie wójt gminy Narew za pośrednictwem sołtysów wezwał kilkadziesiąt osób zarówno z Karwi, jak też z okolicznych wsi. Polecono wezwanym stawić się o godz.8 w budynku gminy poć pretekstem sprawdzenia dokumentów osobistych. Niemcy przyjechali kilkoma samochodami, zabrali zgromadzonych ludzi i powieźli w kierunku wsi Waśki. W pobliżu tej wsi samochody skręciły do Puszczy Ladzkiej na drogę prowadzącą z Wasiek do Podborowiska i po odjechaniu około 1,3 km od Wasial zatrzymały się. Kilku mężczyznom spośród osób zatrzymanych Niemcy polecili wykopać dół o wymiarach 8 x 2,5 m na niewielkiej polance oddalonej od wspomnianej drogi około 500 m. Po wykopaniu dołu Niemcy kolejno przyprowadzali na polankę po 9 osób, po czym - po ustawieniu nad dołem - rozstrzeliwali.Zwłoki zamordowanych ofiar Niemcy przysypali ziemią, a w celu zamaskowania grobu posadzili na grobie paproć i 2 drzewka.

'.V toku egzekucji zostali pozbavueni życia: Aleksander Aleksis-juk lat 36 z Pawłów, Kaciej Andrzejuk 1.35 z Soc, Tichon Bań-kowsfci 1.31 z Gorodczyny, Jan Biaiowieżec 1.37 z Krzywca, Stefan Bowtruczuk 1.37 z Klejnik, Michał Broniewicz 1.38 z Iwanek, Paweł Daniluk z Kozłówki, Afanazy Dmitruk - Łapiński 1.28 z Ko-weły, Ignacy Piedoruk 1.36 2 Doratynki, Antoni Gagan 1.43 2 ^Xo_ weły, Antoni Gawryluk 1.33 z Klejnik /b.przewodniczący kołchozu/ Borye Gawryluk 1.48 z Kamienia, Michał Gawryluk 1.32 z Klejnik, Jakub Golonko 1.39 z Koweły, Michał /Mitrofan/ Grygoruk 1.31 z Klejnik, Teodor Iwaniuk 1.44 z Krzywca, Erifiej Ja/:oniuk 1 34 z Kaniuk, Aleksy Januszkiewicz 1.42 z Łosinki /przewodniczący kołchozu/, Nikita Jarmcciuk 1.43 2 Kamienia, Stefan Kiryiuk 1.30 z Soc, Aleksander Korolko 1.35 z Koweły, Jakub Kościuczuk 1.37 z Klejnik /sekretai-z gminy - Sielsowietu/, Włodzimierz Krętowski 1.36 z Narwi, Fiotr Kurianowicz 1.39 z Narwi, Szymon Kurianowicz 1.42 z Narwi, Serafin Lewczuk 1.33 z Tyniewicz Dużych, Stefan Łuszcz 1.47 z Krzywca, Teodor Maksymiuk 1.42 z Lach, Kirył Martyniuk 1.58 z Pawłów /organizator kołchozu/, Aleksy Mosajło 1.29 z Grodziska, Filip Ostaszewski 1.45 2 Tyniewicz Małych, Piotr Parfieniuk 1.63 z Klejnik, Serafin Pawluczuk 1.32 z Kaniuk, Jan Pietruczuk 1.40 z Soc, Włodzimierz Piatru-czuk 1.40 z Soc, Włodzimierz Pietruczuk z Soc, Mikołaj Romaniuk 1.49 z Krzywca, Tadeusz Saćowsici 1.59 z Tyniewicz Dużych, Teodor Sajewski 1.42 z Doratynki, Olga Sieaieniuk i.41 z Trześcian* ki /b.przewodnicząca Sielsowietu—czyli urzędu gminnego w Ogrodniczkach/, Jan Tapeluk 1.41 z Ogrodnik, Teodor Wawrzeniuk 1.30 z Klejnik.

Ponieważ kilku spośród rozstrzeliwanych mężczyzn uciekło z miejsca egzekucji - byli to mieszkańcy Krzywca - miejscowa ludność szyoko dowiedziała się o tej zbrodni i już po paru _