W Monkiewicz Zbrodnie hitlerowskie w Białowieży (14)

Afanazy Piekacz 1.32, Jas Piekacz, Łukasz Piekacz, Mikołaj Pis-kacz 1.14, Aleksander Pisarewicz 1.75, Aleksy Podłaszyk, Szymon Podłaszyk 1.1*5, Paweł Sawicki 1.35, Grzegorz Sikorski 1.42, Stefan Saoktuncwicz 1.40, Borys Soroka 1.32, Teodor Szeiutyn, Walerian Ślązak, Moniek Słonimski 1.40, Mikołaj Szpakowicz, Zofia Szpakowicz 1.20, Eliasz Szuniewicz, Szuster, Marian Trzmiel, Ignacy Baszkiewicz, Lidia Baszkiewicz, Piotr Baszkiewicz, Aleksander Wiszniewski, Wiszniewska, Stefan Waszkiewicz 1.40, Siko-łaj Wcłkowycki, Aleksander Wołkowycki, Paweł iołkowycki, Wrób-

v I

lewski z Hajnówki, Aleksander Zieieniuk.

Z dzieaniaka Batalionu 322 wynika, że w miejscu wyżej wskazanym - na tak zwanej żwirowni "Pererewo" zostały zamordowane 72 osoby, w tym ó mężczyzn narodowości żydowskiej i ó kobiet. Jednocześnie podkreślono, że 19 osób zostało zabranych z osady fabrycznej Gródki pod pretekstem strajku. « rzeczywistości Niemcy otoczyli osadę fabryczną Gródki i spędzili aa plac wszystkich mieszkańców. Jeden z oficerów batalionu posługując się tłumaczem wyczytał z listy nazwiska osób, które zostały spośród zgromadzonych na pia.cu zabrane i rozstrzelane. Obecnie na miejscu egzekucji znajduje się pomnik.

W dniu 2 VIII Batalion 322 otrzymał rozkaz opuszczenia 3iałowieży /bez trzeciej kompanii/, natomiast na jego miejsce został odkomenderowany inny batalion policji z Gubina nr 323.

■V związku a opuszczeniem Białowieży Batalion 322 otrzymał specjalne podziękowanie od pełnomocnika marszałka Rzeszy H.GGringa - jSadłowczego Scherpinga. dniu 3 VIII d-ca Batalionu 322 przekazał swoje agendy w Białowieży - Wehrmachtowi.'

'i; dniu 5 VIII 3 kompania wysiedliła z Białowieży do Orańczyc i innych miejscowości 159 osób z rodzin zamordowanych uprzednio działaczy. H tym samym dniu podczas obławy urządzonej przez 3 kompanię w Królowym Moście, Soloachie, Jagen /Oddziale/ 710, Jagen /Oddziale 740/. Billi, Plancie, Kamieniukach i Dworzyszczu zostało ujętych 41 osób, w tym 2 kobiety. Ludzi tych zabrano do Białowieży i następnego dnia rozstrzelano na terenie wspomnianej już żwirowni Pererewo - lub w Białowieskim Parku narodowym. 6 VIII 3 kompania dokonała obławy w Podbiałej i Chernakach. Zabrano 13 osób /w tym 1 kobietę/ i rozstrzelano. Łącznie zatem zginęły 54 osoby.

n dwa dni później w Hier.awie funkcjonariusze 3 kompanii rozstrzelali nieustalonego z nazwiska mężczyznę oraz zabrali z Gzadziela i rozstrzelali w Pererewie lub w Białowieskim Parku Narodowym - 19 osób.^'

v» dniu 9 VIII nastąpiło wysiedlenie Żydów z Białowieży, według danych z 1939 r. w miejscowości taj zamieszkiwało około 550 osób narodowości żydowskiej, przeważnie zajmujących się rzemiosłem i handlem. Najbardziej znane były rodziny: Alków, Bursztynów, Cynamonów, Górów, Grabskich, Helerów, -Icków, Krug-manów, Małeckich, Muchćw, Nachmanów, Narbanów, Ncwokolskich, Stackich.

Funkcjonariusze 3 kompanii wymienionego wyżej batalionu 322 w trakcie wysiedlania pozwalali Żydom zabrać ze sobą jedynie bagaż podręczny. Mienie pożydowskie zrabowali sobie Niemcy -w szczególności urzędujący już wówczas od kilku dni Amtskommi-sarz. Wysiedlonych Żydóv# zgromadzono w Farku Pałacowym, gdzie oddzielono chłopców powyżej 16 lat i mężczyzn do 45 lat,których pozostawiono na miejscu. Natomiast starszych -wiekiem mężczyzn, kobiety i dzieci odtransportowano do Prużan. Następnego dnia przetrzymywanych w Białowieży' ?7 mężczyzn i chłopców Niemcy wywieźli na żwirownię w Nadleśnictwie Jagiellońskim i tam roz-