Recenzja
Zespół Śledczy Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich, w Polsoe
W okresie okupacji hitlerowskiej Białowieża, Hajnówka i inne miejscowości położone na terenie Puszczy Białowieskiej poniosły znaczne straty biologiczne i materialne. Były one systematycznie nękane krwawym terrorem, który zaznaczył się od mfementu wkroczenia wojsk hitlerowskich w czerwcu 1941 r. i trwał do ostatnich dni okupacji /lipiec 1944 r./. Nie bacząc jednak na liczne ofiary i nie poddając szerzonej przez hitlerowskich oprawców psychozie strachu mieszkańcy tutajszych miast, osiedli i wsi chwycili za broń, walcząc o wyzwolenie naszej Ojczyzny. Jedynie ci, którzy'nie mieli obiektywnych warunków aby znaleźć się w oddziałach partyzanckich, nie pośpieszyli do szeregów i pozostali na miejscu. Nie oznacza to jednak, że proces kształtowania się ruchu . oporu przebiegał w naszym regionie szybko i bezkonfliktowo. Nie od razu bowiem mogła rozwinąć się na szarszą skalę działalność partyzancka, często natomiast wytężona praca konspiracyjna - noża mniej efektowna - przynosiła większe rezultaty i więcej 'wyrządzała szkody Niemcom. Sprawą najwyższej wagi było poparcie udzielane konspiratorom i partyzantom przez miejscową ludność, przejawiało się ono w dostarczaniu żywności, ubrań i broni, udzielaniu infor-' macji o nieprzyjacielu, ostrzeganiu o podejmowanych przez okupanta akcjach, a także ujawnianiu szpiegów.
.Realizowana przez hitlerowskie Niemcy eksterminacyjna polityka mająca na celu totalne 'wyniszczenie miejscowej ludności, a także bezprzykładny w dziejach terror, stanowiły czynnik konsolidujący społeczeństwo niezależnie od różnic narodowościowych, czy wyznaniowych. Śmierć czyhała wówczas wszędzie i dosięgała nia tylko partyzantów walczących otwarcie z wrogiem, lecz również ich rodziny i najbliższe otoczenie często zupełnie nie zaangażowana w pracy konspiracyjnej. Zresztą śmierć była nierzadko kwestią