W Monkiewicz Zbrodnie hitlerowskie w Białowieży (5)

która poniosła śmierć na miejscu, natomiast Maria Drelich lat 17,

CL {

śmiertelnie ranna żyła jeszcze do 20 IX 1939 r. W tych też dniacl w Narewce i Białowieży zatrzymały się na krótkotrwały postój zdziesiątkowane oddziały kawalerii polskiej z brygad Suwalskiej i Podlaskiej, które po przebiciu się z okrążenia pod Zambrowem, w ciągłych walkach odwrotowych znalazły się w Puszczy Białowieskiej. Po przeformowaniu tych oddziałów, które pozostały z 2 brygad, utworzono Dywizję Kawalerii "Zaza", która w dniu 21 IX 1939r. wyruszyła na Lubelszczyznę, gdzie wzięła udział w ostatnich walkach regularnych oddziałów armii polskiej, stoczonych pod Kockiem

'    .    i

i Wolą Gułowską w składzie Grupy Operacyjnej "Polesie’*, dowodzonej przez gen.Franciszka Kleeberga.^

Poczynając od 21 IX 1939 r. Hajnówka i jej okolice znalazły się w zasięgu wojsk radzieckich. W związku z wytyczeniem linii demarkacyjnej Niemcy zmuszeni byli do ustąpienia z większej części terenów Białostocczyzny. W latach 1939-1941 region białostocki - bez Suwalszczyzny - znalazł się w granicach Białoruskiaj Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Ponieważ ten okres dziejów regionu nie dotyczy omaw. nej tematyki został on pominięty, a zainteresowani mogą znaleźć szeroki zakres informacji na ten temat w pracach Gnatowskiego i innych autorów.

Rok 1941

Agresja hitlerowskich Niemiec na Związek Radziecki dokonana w dniu 22 VI 1941 r. zapoczątkowała najbardziej tragiczny okres w dziejach Hajnówki, Białowieży i okolicznych wsi. Terror zastosowany wówczas wobec ludności cywilnej i jeńców wojennych rozpo-

s

czął się od momentu pojawienia się na tym taranie żołnierzy niemieckich. Interesujący nas obszar znalazł się w zasięgu działania niemieckiego lotnictwa, piecnoty, broni pancernej. Rozwijały tutaj natarcia wojska niemieckie wchodzące w skład

7/

Grupy Armii "Centrum*’ dowodzonej przez gsn.Pedora 7on nocka.

W ciężkich walkach przełamują one zacięty opór stawiany przez wojska radzieckie Gachoaniego Wydzielonego Okręgu Wojskowego dowodzonego przez gen.armii u.Pawłowa. Znaczna przewaga sił nie-misckich na iierunku. brzesko-baranowickim, gdzie napastnik dysponował 'o dywizjami wobec ? radzieckim, ucprowauziła do stosunkowo szybkich postępów wojsit hitlerowskich w pierwszej fazie działań wojennych. Podobne sukcesy osiągnęli zresztą Niemcy na innych głównych Kierunkach uderzeń. Nie bez znaczenia był jednak fakt, że nawet początkowa osiągnięcia nie przyszły napastnikom łatv/o. iiimo znacznej przewagi sił Ciency napotykali zacięty opór. Szczególnie bohatersko broniły się radzieckie strażnice graniczne. Rozmieszczone wzdłuż linii demarkacyjnaj utrudniały szybkie postępy wojsk hitlerowskich w pierwszej fazie działań. Uwidoczniło 3ię tc wyraźnie na odcinku środkowego Sugu, gdzie radzieccy pogranicznicy zdezorganizowali Niemcom przeora-wy przez rzekę. ' Po zgnieceniu oporu strażnic pogranicznych oddziały 4 armii hitlerowskiej, a mianowicie 42 korpusu armijnego i dowodzonego przez gen.Lemeissna 47 korpuąu pancernego napotkały dalsze przeszkody w kontynuowaniu "Blitzkriegu".

W okolicy Drohiczyna bronił się do 26 czerwca radziecki 1.6 batalion forteczny, natomiast w pobliżu Siemiatycz 17 batalion for-

teczny. Jego opór został przełamany przez wydzielona oddziały

q /

z 252 i 2S3 dywizji hitlerowskich dopiero 30 czerwca.'

W trakcie działań wojennych hitlerowcy bez uzasadnienia