WiZ
8

EKOLOGIA'«!

LICZBY

9,2 min

dzieci umarło na całym świecie w 2007 roku przed osiągnięciem piątego roku życia, twierdzi UNICEF.

Zaginione cywilizacje w dorzeczu Amazonki.

Zanim do Ameryki Południowej    wód na to, że dawno temu Amazo-

przybyli w ślad za Kolumbem nię zamieszkiwały społeczności, kolonizatorzy z Europy, niektóre które stworzyły kulturę i gospo-fragmenty dorzecza Amazonki darkę na wysokim poziomie. Zna-były już gęsto zamieszkałe. Znaj-    leziono m.in. ślady intensywnej

dowały się tu liczne osiedla roi- działalności rolniczej, w tym reszt-nicze, duże osady liczące nawet ki stawów rybnych sprzed po-do 2 tys. mieszkańców oraz gro- nad 600 lat. dy obronne. Te skupiska ludno-    Heckenberger rozpoczął swo-

ści połączone były dobrze rozwi- je badania w połowie lat 90. pod-niętą siatką dróg. Funkcjonowały    czas pobytu w wiosce plemienia

też centra religijne i administracyj- Kuikuro. Zobaczył wówczas frag-ne, gdzie przybywali ludzie z od- menty wału ziemnego, który -ległych stron Amazonii.    jak pokazały późniejsze badania

Pozostałości tego zaginio- - otaczał niegdyś średniowiecznego świata odkrył i badał przez ną osadę. W kolejnych latach od-wiele lat Mikę Heckenberger z Uni- kryto w lesie wiele takich osiedli. versity of Florida. Wyniki badań Każde z nich miało centralny plac jego zespołu opublikowano pod i było chronione wałem. Drogi łą-koniec sierpnia w „Science”. Zda-    czyły je z sąsiednimi miastami

niem badacza jego odkrycia to do-    tworzącymi wspólnie jeden ob

szar osadniczy. Naukowcy odkryli kilkanaście takich miejsc, jednak w ciągu ponad 10 lat badań udało im się dokładnie zbadać tylko dwa. Nic dziwnego, skoro całość jest rozrzucona na powierzchni ok. 20 tys. km² (tyle mniej więcej zajmuje województwo łódzkie) . Mieszkało tu ponad 50 tys. ludzi. Wycięli oni większość lasu i mocno przeobrazili krajobraz. Wynika z tego, że w tym miejscu puszcza nie jest aż tak pierwotna, jak się wydawało. Powróciła tu dopiero w XVI—XVII wieku, gdy dawna cywilizacja popadła w ruinę po pojawieniu się Europejczyków. Heckenberger zwraca uwagę, że takich miejsc w dorzeczu Amazonki może być więcej.

(HOŁD)

340

marsjańskich dni (soli) spędził łazik Opportunity we wnętrzu krateru Victoria. W 1634 solu po lądowaniu opuścił krater i... jedzie dalej. Na razie na liczniku ma 11 781,51 metra.

80%

za taki wzrost ilości ditlenku węgla w atmosferze w erze przemysłowej odpowiada spalanie paliw kopalnych.

POZAZIEMSKI KONKURS

Technologiczne innowacje, które pomogą w eks-I ploracji przestrzeni kosmicznej, najciekawsze konstrukcje zbudowane na potrzeby NASA, a nawet projekty kosmicznego ubioru - to zagadnienia, w których będą rywalizowali zainteresowani tematem studenci.

W organizowanych przez Studenckie Koło Astro-nautyczne zmaganiach mogą wziąć udział żacy wszystkich lat. Prace, nie dłuższe niż tysiąc słów,

WYDARZENIA

powinni przesłać do końca października. Do referatów trzeba dołączyć prezentację multimedialną (w formacie pps, pdf lub odp).

Nadesłane prace zostaną ocenione przez jurorów pod przewodnictwem prof. dr. hab. inż. Piotra Wolańskiego. Zwycięzca konkursu zaprezentu-jeswoje pomysły najlepszym w Polsce specjalistom w dziedzinie technologii kosmicznych. Więcej szczegółów na stronie http://ska.pw.edu.pl

50

lat stuknęło układowi scalonemu.

PAŹDZIERNIK 2008 WIEDZA I ŻYCIE"

17