Untitled Scanned 20

- 40 -

Stosując metodę Quine»a-McGluskeya w pierwszej kolumnie wypisuje się również stany obojętne. Wykorzystuje się tylko te z nich, które dają się skleić ze stanami określonymi.

2.5. TECHNICZNA REALIZACJA UKŁADÓW KOMBINACYJNYCH

Sformułowanie założeń, dotyczących działania projektowanego układu kombinacyjnego, polega na jednoznacznym przyporządkowaniu poszczególnym stanom wejść (stanom sygnałów wejściowych) stanów wyjść układu. Poznane metody syntezy funkcji logicznych umożliwiają utworzenie matematycznego zapisu działania układu (modelu matematycznego tego układu).

Jako przykład układu kombinacyjnego może posłużyć układ, którego zadaniem jest włączanie wentylatora w sytuacji

kiedy co najmniej dwa spośród trzech termometrów kontaktowych, znajdujących się w pomieszczeniu z wentylatorem, wykażą przekroczenie nastawionego poziomu temperatury. Poznane metody oyntezy funkcji wymagają przedstawienia założeń pracy układu w postaci tabelarycznej. Niech symbole x.j, x₂, x₃ oznaczają sygnały wyjściowe termometrów, y - sygnał wyjściowy układu (przebieg wielkości decydującej o stanie sterowanego elementu wykonawczego, w tym przypadku wentylatora). Należy także założyć jakie stany wielkości wejściowych i wielkości wyjściowych oznaczymy symbolami 0, a jakie symbolami 1. Niech stan 0 odpowiada temperaturze niższej niż nastawiony poziom graniczny oraz wyłączeniu wentylatora. Zatem działanie układu opisuje tablica wartości na rys.2.8a lub tablica Karaugha - rys.2.8b. Na podstawie rys.2.8 otrzymuje się mate-

Q)

*1	^x2	^x?	y
0	0	0	0
0	0	1	0
0	1	0	0
0	1	1	1
1	0	0	0
1	0	1	1
1	1	0	1
1	1	1	1

b)

*1

0	0	(Ti	0
0	(i		i)

Kys.2.8. Tablice opisujące dzieła-nie przykładowego układu: a) tablica wartości; b; tablica Karnaugha

matyczny opis działania układu kombinacyjnego o sygnałach wejściowych x^_#X2,x^ i sygnale wyjściowym y

y = x^Xg + *1*3 + ^x2^x3

Istnieje kilka możliwości realizacji układów kombinacyjnych. Podstawowymi formami ich budowy są:

-    układy (sieci) przekaźnikowe,

-    układy elementów logicznych (układy bramkowe).

Przy wyborze środków technicznych do realizacji układu uwzględniać należy przede wszystkim:

-    parametry sterowanego procesu (głównie szybkości zmian wielkości fizycznych)_#

-    sposób wprowadzania wielkości wejściowych (wybór przetworników wejściowych i sposób dostosowania ich sygnałów wyjściowych do układu przełączającego),

-    możliwości dostosowania sygnałów wyjściowych układu przełączającego do sterowanych przez ten układ elementów wykonawczych,

-    oddziaływanie otoczenia na układ przełączający.

2.5.1. Układy przekaźnikowe

Pomimo istnienia możliwości rozwiązań nieelektrycznych, układy przekaźnikowe budowane są wyłącznie z elektromechanicznych przekaźników stykowych.

Przekaźnik stykowy jest urządzeniem mającym zestyk lub kilka zestyków, których Btan (zwarcie lub rozwarcie) zależy od wartości sygnału wejściowego oddziałującego na przekaźnik.

Stan, w którym na przekaźnik nie działają sygnały zewnętrzne nazywa się stanem normalnym. Stąd wynikają nazwy zestyków stosowanych w przekaźnikach: zestyk normalnie otwarty (n.o.) albo zwierny (z) i normalnie zwarty (n.z.) albo roz-wiemy (r) - rys.2,9a,b. Ponadto stosowane są zestyki przełą-czne, pełniące rolę zestyku n.o. i n.z. (rys.2.9c).

Przykłady budowy przekaźników stykowych pokazano na rys. 2.10. Rys.2.10a przedstawia przekaźnik elektromagnetyczny wyposażony