Untitled Scanned 11 (16)

Malarstwo

Podobne tendencje jak w rzeźbie hellenistycznej wyraziły się również w nu larstwie tej epoki, chociaż rozwoju jego nie można śledzić dokładnie z powed niedochowania się dzieł. Notatki starożytnych pisarzy, które odnoszą się <U malarstwa hellenistycznego, jak również naśladownictwa rzymskie wykazu . niewątpliwie — podobnie zresztą jak w rzeźbie — zamiłowanie do patosu, :iU także i do tematyki erotycznej, malarstwa rodzajowego i krajobrazowego.

Nadworny malarz Ptolemeusza I, Antifilos, który był kierownikiem aleksiiu dryjskiej szkoły malarskiej, nie ograniczał się wyłącznie do tematyki historycznej, której przykładem jest sławny obraz przedstawiający Filipa Macedońskiej-" i Aleksandra Wielkiego z Ateną (zdobił później Porticus Octaviae w Rzymie) Antifilos nie ograniczał się również do obrazów z życia dworskiego (Ptolemeuai na polowaniu), lecz był także twórcą sławnych w starożytności obrazów rod/ii jowych (często o charakterze pornograficznym, czyli tak zwanych rypografu. od pu7coę ‘brud’). Zwłaszcza cieszył się wielkim powodzeniem obraz chłop* x rozniecającego płomień. Antifilos był również twórcą tak zwanych grylloj (ypuXXot), czyli karykatur przedstawiających osoby historyczne i mityczne pod postacią zwierząt. Gatunek ten kwitnął później w Aleksandrii, o czym świadczy np. obr;i zek pompej ański, który przedstawia uciekającego z Troi Eneasza z oj ciem i synem — wszystkie trzy postacie mają głowy psie.

Obok tematyki z życia codziennego, a więc motywów zaczerpniętych z warsztatu tkackiego czy szewskiego lub zakładu fryzjerskiego, kwitło w epoce hellenistycznej wspomniane malarstwo krajobrazowe. Pejzaż egipski, który często spotyka się na freskach pompejańskich, świadczy niewątpliwie, że wzory tych fresków powstały nie w Pompei, lecz w hellenistycznym Egipcie. Odbiciem szczytowych osiągnięć malarstwa krajobrazowego w pierwszej połowie wieku 1 są bezsprzecznie słynne malowidła eskwilińskie, przedstawiające krajobraz Odysei z podporządkowanymi mu, impresjonistycznie ujętymi postaciami.

Z chwilą pojawienia się Rzymian na terenie państw hellenistycznych również ścienne malarstwo hellenistyczne rozszerzyło swój zasięg terytorialny. Pierwszy i drugi styl pompejański opierał się na wzorach hellenistycznych, jak świadczą chociażby freski na Delos. Wystarczy zobaczyć obrazy z jakiegokolwiek zamożniejszego domu rzymskiego, np. domu Liwii, żony Augusta by zdać sobie sprawę, że ma się do czynienia ze sztuką hellenistyczną i przypomnieć sobie zdanie Horacego: Graecia capta ferum victorem cepit et artes intulit agresti Latio¹.

1

„Podbita Grecja opanowała dzikiego zwycięzcę i wniosła sztuki do dzikiego Lacjum".