Untitled Scanned 22

- 44 -

- przetwarzania sygnałów o małej mocy na równoważne, lecz o większej mocy (rys.2.12a),

- przekazywania sygnałów pomiędzy obwodami o różnych napięciach lub innych rodzajach prądu (stały - zmienny),

- realizacji sprzężeń zwrotnych w przekaźnikowych układach sekwencyjnych (ryB.3.7).

Należy zwrócić uwagę na to, że jednostka konstrukcyjna jaką jest przekaźnik, reprezentowana jest na schemacie przez nie powiązane ze sobą symbole: cewki (prostokąt) i zestyków. Dla

Y» al b*c)*b-c*d Rys.2.12. Układy przekaźnikowe z przekaźnikami po -śradniczącymi

Rys.2.13. MoBtek elementarny: a) schemat?

b) równoważny układ klany Ji

tego też w celu identyfikacji elementów danego przekaźnika jego cewkę oznacza się dużą literą, zestyki - małymi.

Układy przekaźnikowe, w których występują jedynie rzen-ego-we i równoległe połączenia zestyków nazywają się układami klany jr . Istnieje ponadto możliwość tworzenia układów mostkowych, zwanych także układami klasy H, w których oprócz połączeń szeregowych i równoległych występują połączenia międzygałęziowe. Układ klasy H, zwany mostkiem elementarnym pokazano na rys.2.13a. Odpowiadający mu układ klasy 3 pokazano na rys. 2.13b. Zastosowanie układu mostkowego, o ile jest możliwe, prowadzi do zmniejszenia liczby zestyków w stosunku do układu klasy JT.

2.5.2. Elementy logiczne

Elementem logicznym jest urządzenie, charakteryzujące się dwustanowością sygnałów wejściowych i wyjściowych, dzięki czemu zależności sygnałów wyjściowych od sygnałów wejściowych (w stanach ustalonych) mogą być opisane przy pomocy funkcji logicznych.

Różnorodność znanych rozwiązań elementów logicznych jest ogromna. Wynika ona ze stałego dążenia do optymalizacji parametrów technicznych elementów. Dlatego też wraz z odkrywaniem nowych zjawisk fizycznych i nowych technologii, pojawiają się nowe konstrukcje elementów, odpowiadające aktualnemu poziomowi techniki. Ponadto wymagania stawiane elementom są różne w zależności od rodzaju zastosowań elementów. Cechami bardziej istotnymi w przypadku elementów przemysłowych jest duża moc wyjściowa, umożliwiająca bezpośrednie sterowanie elementami wykonawczymi, duża odporność na zakłócenia zewnętrzne, niska cena; mniejsze wymagania stawiane są tym elementom odnośnie, szybkości działania, miniaturyzacji gabarytów, ciężaru, poboru mocy. W przypadku elementów przeznaczonych do budowy złożonych układów cyfrowych i maszyn matematycznych, największą wagę przywiązuje się do dużej niezawodności, szybkości działania i miniaturyzacji. Obecnie do budowy przemysłowych układów cyfrowych stosowane są:

- w przypadku układów mniej złożonych - elementy pneumatyczne i hydrauliczne oraz przekaźniki elektromechaniczne,

- w przypadku układów bardziej złożonych - elementy elektroniczne.

Spośród elementów pneumatycznych obecnie praktyczne znaczenie mają jedynie elementy membranowe i suwakowe.

Typowymi reprezentantami elementów membranowych są elementy polskiego systemu MERALOG¹ - rys.2.14. Elementy te składają się z dwóch zespołów: przełączającego (rozdzielacza) - 1 i sterującego - 2. Zadaniem zespołu przełączającego jest łączenie wyjścia z zasilaniem elementu (ciśnienie p_z,) albo z atmosferą.

System MERALOG opracowany został w Instytucie Automatyki Przemysłowej Politechniki Warszawskiej.