Zdjęcie0220 (4)

---

f

4E4HO

ttyc. 22-J. Schemat budowy jajnika. Nabłonek powierzchniowy (I), spoczywa na blaSzce podstawnej (2), pod którą leży błona biaława (3). W części korowej narządu znajdują się pęcherzyki jajnikowe: pierwotne (4), wzrastające (5—<5), dojrzewające (7) i dojrzałe (8), a takie dalko żółte (9) i białawe (10) oraz pęcherzyki alrezyjnc (11). W części rdzennej jajnika położone są liczne naczynia krwionośne (12).

W jajniku można wyróżnić leżącą bezpośrednio pod błoną białawą korę (cortex ooarii| nazywaną niekiedy warstwą miąższową, oraz położony głębiej rdzeń (;medulla ovarli), zwany przez niektórych warstwą naczyniową, który łączy się z wnęką jajnika. Część korowa jajnika przechodzi w część rdzenną bez wytwarzania wyraźnej granicy.

22.2.1.1.

Kora jajnika

Zrąb (stroma) części korowej jajnika zbudowany jest z tkanki łącznej. Występują w niej liczne libroblasty, fibrocyly, niczróżnicowane komórki mezeneby ma tyczne, komórki tuczne, a także makrofagi. W zrębie można również odnaleźć pojedyncze komórki mięśniowe gładkie* znajdujące się zazwyczaj w sąsiedztwie pęcherzyków jajnikowych. Substancja międzykomórkowa tkanki łącznej tworzącej zrąb części korowej jajnika zawiera dużą liczbę włókien siateczkowych oraz kolagenowych i tylko pojedyncze włókna sprężyste. W substancji tej leży dość dużo naczyń krwionośnych.

Należy podkreślić, że zrąb lączuotkankowy w jajniku nie pełni jedynie fnnkcji podporowych i ogólnometabolicz-nych, jak to raa miejsce w wiciu innych naraądach, lecz może być bezpośrednio zaangażowany w wytwarzanie hormonów płciowych. Wszystkie elementy zrębu jajnika (komórki, substancja międzykomórkowa i naczynia krwionośne) podlegają zmianom budowy i funkcji w różnych fazach cyklu płciowego. Zmiany to uzależnione są od wpływów hormonów gonadotropowych wydzielanych przez przysadkę.

Zrąb kory jajnika stanowi podporę dla pęcherzyków jajnikowych znajdujących się w różnych stadiach rozwojowych bądź zanikowych, a także dla różnych faz ciałek żółtych; aż do powstałych po nich bliznach* czyli ciałkach białawych.

Liczba pęcherzyków w obu jajnikach, w momencie urodzenia wynosi ok 400000. Z tej liczby w czasie całego życia kobiety tylko 0,1%, tj. ok. 400 pęcherzyków ulega pełnemu rozwojowi* a zawarta w nich komórka płciowa uwalniana jest ż jajnika do jajowodu, Pozostałe pęcherzy ki stopniowo zanikają.

Wśród rozwijających się pęcherzyków jajnikowych można wyróżnić następujące kolejne formy: pęcherzyki pierwotne, pęcherzyki wzrastający pęcherzyki dojrzewające oraz pęcherzyki dojrzałe.

Pęcherzyk jajnikowy pierwotny [follicuhu owiciu pri-marlus). Pęcherzyki pierwotno stanowią większość wszystkich pęcherzyków jajnikowych. Są one położone bezpośrednio pód błoną białawą. Średuica ich wynosi od 40 do 70 |im.

Środek pęcherzyka pierwotnego zajmuje komórka płciowa —owocyt I rzędu (ovocytus 1) (ryc. 22-2), znajdujący się w stadium przedłużonego, zahamowanego diplctenu pro-fazy pierwszego podziału mejotycznego (patrz rozdział 2), Stadium to nazywane jest diktiotenem.

Owocyt I rzędu ma duże, kulistego kształtu, pęchcrzyko* wato jądro komórkowe z wyraźnym jąderkiem. Organelle cytoplazmatycżne skupione są zazwyczaj w pobliżu jądra komórkowego, o taczając jc półkoliście na jednym biegunie. To charakterystyczne ułożenie struktur wownątrzkomór-

750