Zdjęcie0546 (2)

“nem. Słuszność

kontynuacją ^

;a pomiędzy nimj la Arystotelesa (3 mnej części duszy^J

ych (jak pospólstwo J )Ia Cycerona zaś cjonalne jest niesl^ lądre) jest słusznej zności wyeksponował, h i złudzeniach, 5|||

wowych cnót natura), li, głównie Aiystotelt. ywy średniowiecznej sjszy, który związany wzięty od Platona a )0—397). W zestawie >giczne (ewangelia-

li przez św. Pawia g takie, jak:

systemu etyczne-ającymi z prawa nót naturalnych. ały2l tom Sum)¹

teologicznej. Męstwo żołnierskie traktuje podobnie jak Arystoteles, tzn. nie jest ono ani najlepszą ani największą postacią męstwa.

Zaletami żołnierskimi w myśleniu tomistycznym są zarówno cnoty teologiczne jak i kardynalne. Ale pierwszeństwo cnót teologicznych na czoło zalet etycznych żołnierza wysuwa wiarę, nadzieję (ufność) i miłość. Są to zalety uniwersalne i dotyczące nie tylko żołnierzy. Ich waga moralna zasadza się na takich zachowaniach, które formułowane są na wierze w Boga i podporządkowaniu się przykazaniom hożym oraz miłości do Boga, ludzi i samego siebie. Władztwo tych cnót pozwala człowiekowi podejmować decyzje moralne, których słuszność wzmacniają cnoty kardynalne.

Średniowieczny ideał wojownika rycerza zbudowany jest na oczekiwaniu od niego tego, aby był bohaterem, dżentelmenem i świętym. Wszelako słusznym jest, aby rycerz, był dzielny, dżentelmeński i pobożny. Dlatego śluby zobowiązywały go do bohaterskiego postępowania, mówienia prawdy, obrony Kościoła i ubogich, zachowania pokoju i tępienia niewiernych. Miał być obrońcą cnoty, bratem dla innych, a rycerza wziętego w niewolę powinien traktować jak gościa. Często jednak moralność rycerstwa średniowiecznego była taka, że, niejeden, z. rana słuchał mszy świętej, po południu ograbiał kościoły, sąsiadów i kupców, by wieczorem spić się do nieprzytomności i swawolić.

21. lityczna zasada praworządności

Zasada praworządności orzeka, że dz.iałanie jest etyczne, jeżeli jest zgodne z taką wolną wolą człowieka i prawem powszechnym, z którym identyfikuje się każdy, a powoduje dawanie każdemu, co byśmy chcieli/ aby się należało, było dawaniem uczciwym i powszechnie aprobowanym. Z zasady tej wynika reguła (nakaz, moralny) indywidualnej wolności woli, ograniczonej wolnością innych i wolnością powszechną- nakaz godności ludzkiej.

Nakaz ten służy współżyciu ludzi i doskonaleniu życia indywidualnego, uznawanie ich równości (godności naturalnej i ostatecznej), optymalizowaniu i racjonalizowaniu decyzji i działań, szanuje wolność i pozwala poszerzać jej zakres. Jest to nakaz, który w czasach współczesnych ma uniwersalne i węzłowe znaczenie.

Zasada praworządności zbudowana została na przeświadczeniu Davida Hume i Immanucla Kanta o tym, że zasad i norm moralnych nie można wyprowadzać ze zdań opisowych, stwierdzających jakieś postępowanie człowieka.

103