188 Kształtowanie struktury kapitałów
Wpływ skali zobowiązań na ryzyko płynności płatniczej
Z poprzednich stwierdzeń wynika, że w przypadkach, w których rachunek potwierdza opłacalność zwiększenia udziału kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa. Jednak decyzje podejmowane w sprawie wykorzystywania obcych kapitałów nie powinny powodować utraty stabilności finansowej firmy. W miarę zwiększania udziału zobowiązań w kapitałach przedsiębiorstwa rośnie ryzyko w zakresie płynności płatniczej. Zwiększa się skala niebezpieczeństwa utraty tej płynności, które może nastąpić na przykład w przypadku:
— konieczności opłacania odsetek w wysokości wynikającej z zawartych porozumień lub ceny pieniądza na rynku kapitałowym, podczas gdy następuje znaczne zmniejszenie zysków lub pojawiają się okresowo straty wskutek recesji gospodarczej lub innych niepowodzeń,
— trudności w uzyskaniu nowych pożyczek i kredytów w miejsce tych, których termin spłaty mija, co może prowadzić do załamania sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.
Trzeba dodać, że w miarę wzrostu zadłużenia firmy kredytodawcy z reguły ostrożniej podejmują decyzje dotyczące udzielania nowych kredytów, skracają terminy ich spłacania oraz wymuszają zwiększone odsetki ze względu na wyższe ryzyko.
Teoria finansów nie jest w stanie określić uniwersalnej formuły, którą posługiwanie się umożliwiałoby wyznaczanie najkorzystniejszej struktury kapitałowej dla danej firmy, godzącej zarówno optimum zyskowności własnych kapitałów jak i rozsądną skalę ryzyka. Jest ona bowiem zależna od wielu złożonych czynników, ulegających ciągłym zmianom, w tym także trudnych do dostatecznie dokładnego przewidzenia zmian koniunktury gospodarczej.
Jednak można określić pewne zasady, które powinny być uwzględniane przy podejmowaniu decyzji dotyczących kształtowa-