ZPE wykłady (5)

4.    Wzrosła współpraca w obszarze wymiaru sprawiedliwości i polityki wewnętrznej.

5.    Zostały umocnione prerogatywy Parlamentu Europejskiego m.in. dzięki wprowadzeniu zasady współdecydowania, która dawała mu możliwość zawetowania decyzji, które podjęła Rada Unii Europejskiej a także powiększenie ilości wypadków przymusu wyrażania zgody przez Parlament Europejski na podjęcie przez nią decyzji, PE otrzymał szansę na udział w mianowaniu uczestników Komisji Europejskiej jak również w zawieraniu umów międzynarodowych.

6.    Zostało wprowadzone obywatelstwo Unii Europejskiej co było dużym krokiem poczynionym w kierunku "upaństwowienia" Wspólnot.

Traktat Lizboński zachowuje najważniejsze postanowienia instytucjonalne eurokonstytucji, a wśród nich utworzenie stanowiska przewodniczącego Rady Europejskiej, którego nieco na wyrost nazywa się prezydentem UE. Na pierwszego "prezydenta" UE wybrano Belga Hermana Van Rompuya. Jego kadencja ma trwać 2,5 roku z możliwością odnowienia. Ma on przejąć rolę pełnioną obecnie przez premierów państw sprawujących półroczne przewodnictwo UE w reprezentowaniu Unii na świecie, np. na szczytach UE z Rosją czy innymi państwami trzecimi.

Najważniejsze decyzje podjęte na szczycie i zawarte w traktacie to:

^x zmniejszenie liczby komisarzy europejskich do 18 (mimo, że jest 27 państw członkowskich) ^x zwiększenie liczby eurodeputowanych dla Włoch

^x decyzje unijne od 2014 będą podejmowane za pomocą tzw. podwójnej większości, zamiast zgody wszystkich państw członkowskich

-*■ od 2009 Parlament Europejski będzie miał maksymalnie 750 członków (poprzednio 785) ^x pośrednia inicjatywa ustawodawcza obywateli wymagać będzie zebrania 1 miliona głosów w danej sprawie ^x niewygasalność tzw. kompromisu z Janiny

przyznanie Polsce stałego rzecznika generalnego w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości ^x wprowadzenie stanowiska wysokiego przedstawiciela Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa wprowadzenie stanowiska Przewodniczącego Rady Europejskiej ^x -Karta Praw Podstawowych”

Ustanawia on nowe ramy prawne i sposób zaangażowania UE. Unia ma być bardziej demokratyczna przejrzysta i skuteczna w działaniach. Wzmocnienie roli parlamentu, obywatela wpływające na procesy decyzyjny. Instutucje eropejskie w istotnym znaczeniu zostają refonowane. Zwiększenie się możliwości działania w dziedzinach o istotnym znaczeniu dla dzisiejszej Unii tak jak bezpieczeństwo Główne instytucje UE:

-    Parlament Europejski - organ doradczy a przede wszystkim kontrolny. Do czasu rozszerzenia Unii w maju 2004 Parlament Europejski liczył 626 posłów po poszerzeniu liczby posłów wybieranych w wyborach bezpośrednich - wzrosło do 754 posłów. Członkowie parlamentu nie zasiadają według przynależności narodowej lecz wg frakcji politycznej. Kadencja Parlamentu trwa 5 lat (śVvasbuvg , &vuieęfcią . «Ueii SCH-C&w )

-    Rada UE - najważniejszy organ decyzyjny i legislacyjny koordynujący politykę gospodarczą UE i odgrywający kluczowe zadania w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Wchodzą do niej ministrowie ( po jednym przedstawicielu) państw członkowskich. Po wejściu w życie traktatu z Lizbony Rada będzie częściej głosować większością głosów a spadnie liczba spraw w których decyzje zapadają jednomyślnie. ( ĄsyuMs&l u)

-    Komisja Europejska - niezależna od rządów kolegialnych organ wykonawczy. Do jej kompetencji m.in. należy inicjatywa

ustawodawcza, reprezentacyjna interesów i koordynacji działań wspólnot.bicżące negocjacje z krajami kandydującymi realizacji postanowień zawartych w traktatach i aktach prawnych ( '(r^dLiS-Ct o. ) •    s

-    Ponadto funkcjonuje Rada Europejska w jej skład wchodzą obsadzeni w drodze wyborów politycznych przedstawiciele państw członkowskich najwyższego szczebla - premierzy i prezydenci posiadający uprawnienia wykonawcze Rada Europejska wytycz strategiczne cele rozwoju Wspólnot Traktatu z Lizbony nadając Radzie Europejskiej pełen status UE i określa role ...

Zadania Parlamentu:    „    ,

-    przyjmowanie akt prawa europejskiego przy użyciu decyzji legislacyjnej podejmuje z Rada UE

-    demokratyczny nadzór nad pozostałymi instytucjami europejskimi

-    kompetencje budżetowe Zadania Rady

-    przyjmuje budżet    -    polWU* Spofeczi^o" aoscodctvc^

-    prowadzi wspólną politykę zagraniczną

-    praca na rzecz bezpieczeństwa wolności i sprawiedliwości

-    podpisywanie umów z krajami poza członkowskimi

-    przyjmowanie aktu prawa europejskiego ( wspólnie z Parlamentem)

Zadania Komisji:

-    przedstawienie wniosków prawnych

-    wypełnienie wniosków

-    realizowanie budżetu

-    stoi na straży traktatu

-    reprezentowanie Unii na arenie międzynarodowej

St

Dwie inne instytucje odgrywają równie ważną role.Trybunału Sprawiedliwości gdzie na straży stosowania praw europejskich, zaś Trybunał Obrachunkowy kontroluje finansowanie działań Unii

Poza instytucjami Unia posiada szereg wyspecjalizowanych organów pełniących konkretne funkcje:

Europejska Komisja Ekonomiczno-Społeczna -    en h^f'e    oby tjcJdis lu €>    eoczn*