img353 (2)

6.1. fclementy narzędzia

Do elementów narzędzia zalicza się m.in. [PN-ISO 3002-1]:

Korpus, stanowiący tę część narzędzia, w której mocowane są płytki skrawające lub wkładki albo na której ukształtowane są krawędzie skrawające.

Chwyt, będący tą częścią narzędzia, która przeznaczona jest do jego ustalenia i zamocowania. W narzędziach nasadzanych częścią chwytową jest gniazdo.

Gniazdo jest otworem w narzędziu, służącym do jego ustalenia i zamocowania na trzpieniu lub wrzecionie obrabiarki.

Ostrze jest to część narzędzia zawarta między powierzchnią natarcia i powierzchniami przyłożenia. W polskiej terminologii znaczenie jego jest nieco szersze i w przypadku narzędzi wieloostrzowych stanowi tę część narzędzia, która zawarta jest między rowkami wiórowymi.

6.2. Powierzchnie i krawędzie narzędzia

Każda z powierzchni narzędzia oznaczona jest symbolem składającym się z litery A i indeksu identyfikującego daną powierzchnię, np. A_a oznacza powierzchnię przyłożenia. Symbol powierzchni może zawierać apostrof „prim”, jeśli oznaczenie dotyczy pomocniczej powierzchni przyłożenia, np. A« (rys. 6.1).

Na rysunku 6.2 przedstawiono elementy składowe narzędzia i przedmiotu obrabianego.

Powierzchnia natarcia A_y jest to powierzchnia, która nacierając na materiał obrabiany oddziela go i po której spływa wiór. Jeśli powierzchnia natarcia składa się z kilku powierzchni cząstkowych pochylonych względem siebie, to poczynając od strony krawędzi skrawającej, rozróżnia się kolejno pierwszą powierzchnię natarcia A_yi, drugą powierzchnię natarcia A₇2 itd. Powierzchnie te nazywane też bywają ścinanii powierzchni natarcia.

Chwyt

Baza

Krawędź skrawająca główna S

Pierwsza powierzchnia natarcia A,i

Część robocza

Krawędź skrawająca pomocnicza S’

Pierwsza powierzchnia przyłożenia pomocnicza A«i

Druga powierzchnia przyłożenia pomocnicza fK_ax

Naroże

Druga powierzchnia natarcia A^ Pierwsza powierzchnia \ przyłożenia główna A<_ti \_Druga powierzchnia przyłożenia główna A<£

Rys. 6.1. Krawędzie skrawające i powierzchnie części roboczej noża tokarskiego (PN-ISO-3002-1+A 1:1996)

Rys. 6.2. Elementy składowe narzędzia i przedmiotu obrabianego (PN-ISO-3O02-I+A1:19%)

Powierzchnia natarcia zmniejszona A_r (rys. 6.3) jest to część powierzchni natarcia znajdująca się przy krawędzi skrawającej. Oddzielona jest ona uskokiem od pozostałej powierzehni w taki sposób, żeby wiór stykał się tylko z powierzchnią natarcia zmniejszoną. Powierzchni natarcia zmniejszonej nie należy utożsamiać ze ścinem powierzchni natarcia lub z łamaczem wióra.

Łamacz wióra jest świadomie odpowiednio ukształtowanym fragmentem powierzchni natarcia służącym do zwijania lub łamania wióra. Może on być integralną częścią ostrza, np. w postaci żłobka lub progu, albo może być elementem nakładanym, tworzącym rodzaj progu.

Powierzchnia przyłożenia A_a stanowi tę część ostrza, względem której przemieszcza się ukształtowana już powierzchnia przedmiotu obrabianego.