Błona fosfolipidowa
Fosfolipaza A:
Glikokortykosteroidy
Cyklooksygenaza COX
Bodziec
LOX Lipoksygenaza
NLPZ
Leukotrieny(LT) obkurczanie naczyń krwionośnych skurcz oskrzeli leukotaksja zwiększenie przepuszczalności śródbłonków
tromboksan (TX) prostaglandyny (PG) prostacykliny (PGI) skurcz naczyń rozszerzenie naczyń
agregacja płytek hamowanie agregacji płytek
działanie prozakrzepowe hiperalgezja
działanie antagonistyczne
Działanie biologiczne metabolitów kwasu arachidonowego
Gorączka będąca typowym objawem stanu zapalnego powstaje na skutek syntezy w organizmie substancji gorączkotwórczych (pirogennych), które wpływają na ośrodek termoregulacji w podwzgórzu
za pośrednictwem prostaglandyn i amin biogennych. Stymulacja ośrodka termoregulacji powoduje nasilenie przemiany materii i zmniejszenie wydzielania potu.
Zastosowanie w terapii
W wyniku hamowania syntezy eikozanoidów wszystkie niesteroidowe leki przeciwzapalne działają:
• przeciwzapalnie,
• przeciwgorączkowo,
• przeciwbólowo.
Nie wszystkie leki z grupy NLPZ mają takie samo zastosowanie ze względu na siłę wywoływanych efektów, jak też ze względu na toksyczność. NLZP znoszą bóle o niewielkim i średnio ciężkim natężeniu.
Ich działanie przeciwbólowe jest wielokrotnie słabsze od opioidowych leków przeciwbólowych, ale
• nie wywołuj ą uzależnienia i
• nie hamuia ośrodka oddechowego.
Podstawowym ich zastosowaniem są bóle związane ze zmianami zapalnymi mięśni, stawów, kręgosłupa, a przede wszystkim bóle w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Znoszą także bóle pooperacyjne, zranienia, urazy, bolesne miesiączkowanie, bóle kolkowe ( żółciowe i nerkowe).
NLPZ wyraźnie zmniejszają dolegliwości, ale nie leczą przyczyny zapalenia, gorączki czy bólu.
Wielokrotne stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych wywiera działania niepożądane,
spowodowane zahamowaniem fizjologicznego działania prostaglandyn (patrz tabela). Stwierdzono znaczne nadużywanie spożycia tej grupy leków wynikające z łatwej dostępności zakupu w tzw. sprzedaży odręcznej OTC (ang. over the counter).