Image126 (2)

czyli

harce z wysokim napięciom

Uwaga! 1'odc/as uruchamiania i użytkowaniu urządzeń w obwodach występują napięcia groźru dia życia i zdrowia. Osoby niedoświadczone i niepełnoletnie moust wykonać je wyłącznie pod kierunkiem wykwalifikowanego opiekuna, na przykład nauczyciela.

W ostatnim czasie można zaobserwować wzrost liczby projektów urządzeń wytwarzających lub wykorzystujących wysokie napięcia. Również ja zainteresowałem się tym tematem i postanowiłem przedstawić

Zasilacz HV

Przedstawiony na fotografiach l i 2 zasilacz zawiera cztery wyjściowe obwody wysokiego napięcia regulowane od 0 do wartości maksymalnej, uzależnionej od rodzaju użytego transformatora HV. Schemat ideowy układu został zamieszczony na rysunku 1. Napięcie sieciowe podawane jest na transformator I r5 obniżująoy je do ok. 25V. W modelu wykorzystałem transformator pochodzący ze starej drukarki igłowej firmy Epson, ałc równie dobrze można zastosować jakikolwiek transformator o napięciu wyjściowym ok. 25V i mocy ok. 20UW. Po przejściu przez mostek i wygładzeniu nu kondensatorze napięcie jest podawane na regulator złożony z potencjometru i tranzystora mocy NPN. u dalej na klasyczny układ przetwornicy HV złożonej z dwóch tranzystorów mocy i transformatora HV od telewizora. Na schemacie jest widoczne dodatkowe wyjście oznaczone „WYJŚCIE DC”, które umieściłem na tylnej ściance obudowy. Napięcie na tym wyjściu wynosi ok. 30V i me jcsl regulowane. Wbrew pozorom takie dodatkowe wyjście jest bardzo przydat

Czytelnikom EdW urządzenia, które udało nii się skonstruować.

Do przeprowadzenia jakichkolwiek eksperymentów z urządzeniami wykorzystującymi wysokie napięcia niezbędne jest stabilne, nieraz wykorzystywałem jc do zasilania innych zewnętrznych przetwornic HV. Transformator Tr6 służy do zasilania dwóch wentylatorów (pochodzących od uszkodzonych zasilaczy komputerowych). W pierwszej wersji zasilacza wentylatory podłączyłem przez stabilizator do Tr 5, jednak przy załączeniu któregokolwiek z obwodów wyjściowych wentylatory wyraźnie „siadały”, dlatego zdecydowałem się zastosować dodatkowy transformator. Wszystkie tranzystory mocy umieściłem na jednym dużym radiatorze wykonanym z kątownika aluminiowego. Przed montażem poszczególnych tranzystorów należy koniecznie zaopatrzyć je w przekładki izolacyjne (najlepiej mikowe). Wszystkie zastosowane przełączniki (Sl-S7) powinny odłączać oba przewody zasilające, moim ne źródło zasilania, więc zaczynamy od zasilacza. W Elportalu w materiałach dodatkowych do tego numeru można znaleźć szereg dodatkowych fotografii, które nic zmieściły się w artykule.

zdaniem jest to najlepsze i najpewniejsze rozwiązanie.

Nieco bardziej szczegółowego wyjaśnienia wymaga konsirukcja poszczególnych obwodów wyjściowych zasilacza. Na WYJŚCIU 1 zastosowałem trafopowielacz pochodzący z kolorowego telewizora o oznaczeniu 11R7839. Dzięki wbudowanej wewnątrz diodzie (narysowana na schemacie bez oznaczenia) na wyjściu otrzymujemy napięcie stałe. WYJŚCIE 2 zbudowałem z wykorzystaniem transformatora ze „starego” TV bez wbudowanej diody na wyjściu (uzwojenie wtórne

Elektronika d a Wszystkich Listopad 2006 13