img185 (7)

179

Elementarne wprowadzenie do techniki sieci neuronowych

Prowadząc badania z taką silnie pobudliwą siecią neuronową możesz zaobserwować niekiedy ciekawe zjawisko: otóż jeśli taka “fanatyczna” sieć nie otrzymuje dostatecznie długo sygnałów ze strony atraktora, do którego została wcześniej przywiązana - dochodzi w niej często do gwałtownej “zmiany poglądów”. Zaobserwujesz to w ten sposób, że nagle cała zbiorowość punktów, skojarzonych poprzednio z jednym wzorcem (czyli z jakąś jedną, całkowicie zaprzątającą umysł ideą) - nagle zaczyna migrować w kierunku zupełnie innego wzorca, utożsamiając się z nim wkrótce równie skutecznie i równie krańcowo jak poprzednio z wcześniej przyswojonym wzorcem pierwotnym (rys. 9.17). Literatura pełna jest informacji o takich “nawróconych fanatykach”, a niestety również najnowsza historia dostarcza licznych przykładów oprawców, którzy najpierw zajadle torturowali przeciwników jakiegoś reżimu, a po jego obaleniu z równym zapałem przystępują do zwalczania wrogów nowego porządku.

Rys. 9.17. Fascynacja wszystkich neuronów obiektami jednej tylko klasy (po lewej) oraz porzucenie tego jednego atraktora i przeniesienia wszystkich neuronów do rozpoznawania drugiego (po prawej). Zjawiska takie występują w sieci z dużą wartością współczynnika uczenia. Przemieszczenia widoczne na obu rysunkach wynikają z faktu, że obiekty ciągu uczącego należące do tej samej klasy nie są identyczne i sieć bez przerwy się doucza. Natomiast model sieci z niewielkim współczynnikiem uczenia (rys. 9.15) znamionuje człowieka, który nie zapala się, u którego każda nowa idea musi odpowiednio dojrzeć, wykrystalizować się, okrzepnąć - zanim zostanie rzetelnie i szczegółowo przyswojona. Jeśli jednak taki system ustali swoje preferencje - na ogół nie zmienia ich zbyt szybko ani zbyt łatwo, często pozostając wiernym swoim ideałom nawet podczas brutalnej i długotrwałej indoktrynacji.