i
2.
3.
i podejmują ostateczną decyzję (w przypadku projektu działania lokalnego konieczne jest rozpoznanie przez uczniów potrzeb środowiska lokalnego - dopiero wtedy decyzje będą trafne, a podjęte H7iałania użyteczne).
Nauczyciel przedstawia szereg gotowych tematów, projektów z za su jakiegoś działu swojego programu nauczania, a uczniowie w grupach dokonują wyboru. Zaletą szczegółowego określenia tematów przez nauczyciela jest możliwość ich ściślejszego powiązania z programem nauczania, choć w ten sposób nieco ogranicza się swobodę działania uczniów. ■ ' -
Wszystkie grupy realizują ten sam temat projektu, nie uczestnicząc w jego formułowaniu ani w wyborze.
Założenia projektu są podane w pisemnej instrukcji zwanej też kontraktem (kontrakt najpierw sporządzany jest w postaci konspektu przez nauczyciela, ucznia lub wspólnie, a kontraktem staje się dopiero wtedy, gdy wszystko, co dotyczy projektu, zostanie między uczniem a nauczycielem uzgodnione) [82]. Taki kontrakt informuje uczniów o temacie projektu, zakładanych celach, metodzie pracy, ostatecznych terminach realizacji (prezentacji) i terminach konsultacji z nauczycielem (lub innymi nauczycielami wspierającymi uczniów w pracy), a także o kryteriach oceny. Mogą się tu znaleźć jeszcze inne wskazówki pomocne uczniom np. określone wymagania wstępne. Z czasem, gdy uczniowie nabiorą wprawy w pracy tą metodą, maksimum elementów w kontrakcie powinno wynikać z sugestii samych uczniów a nie nauczyciela (zwłaszcza plan pracy).
Istnieją różne wzory kontraktów, ale każdy z nich winien zawierać powyższe elementy. Jest to dla ucznia niezwykle ważny dokument (podkreślający wagę tego, co robi i obligujący go do rzetelnej pracy) i dlatego warto go ujednolicić w obrębie jednej szkoły. Wypracowanie takiego formularza wymaga współpracy wszystkich nauczycieli, którzy będą pracować metodą projektów [26].
Poniższy przykład instrukcji projektu został sporządzony w oparciu o propozycję J. Królikowskiego [21]:
Projekt „Gra: Adam Mickiewicz - życie i twórczość”
Projekt polega na opracowaniu gry dydaktycznej, która ułatwiałaby uczniom gimnazjum zapamiętanie i utrwalenie najważniejszych wiadomości na temat twórczości polskiego poety, jego biografii i epoki, w której żył.
1. Wybierzcie rodzaj gry, którą wykorzystacie w projekcie. Może to być jakaś wasza ulubiona gra, do której postarajcie się dodać wymyślone przez siebie elementy - np. zmieńcie niektóre reguły. Lepiej jednak, aby to była zupełnie nowa gra.
2. Przejrzyjcie starannie materiały dotyczące omówionej na lekcjach poezji A. Mickiewicza, jego biografii oraz tych faktów z epoki, które bezpośrednio czy pośrednio wpłynęły na charakter twórczości poety. Przygotujcie zestaw pytań do gry, pamiętając o ich walorach kształcących. Dołóżcie starań, by były one atrakcyjne dla graczy. W razie wątpliwości - skonsultujcie się ze mną.
3. Wykonajcie wszystkie potrzebne elementy gry, takie jak: plansza, lista reguł, pionki, karty do gry itd.
4. Zaprojektujcie pudełko do gry. Postarajcie się, aby wyglądało efektownie i oddawało fabułę gry.
5. Opracujcie logo swej gry.
6. Jest to projekt, który będziecie realizować w grupach zadaniowych, dlatego ważne jest, aby wszyscy członkowie waszego zespołu sprawiedliwie byłi obdzieleni pracą. Spośród was wybierzcie koordynatora projektu, to on będzie czuwał nad całością prac, terminowym wykonaniem i atmosferą w grupie.
7. Czas na realizację projektu: dwa miesiące od otrzymania instrukcji. Konsultacje w piątki po piątej godzinie lekcyjnej.
8. Prezentacja wykonanych gier będzie składała się z dwóch części:
- każda z grup otrzyma 5 minut na zaprezentowanie gry w klasie,
- po zakończeniu wszystkich prezentacji grupy wymienią się grami i wypróbują je. Koordynatorzy grup pozostaną przy swoich grach, wyjaśniając w razie potrzeby wątpliwości. Na zakończenie wszyscy wypowiedzą się na temat zaprezentowanych gier.
9. Wasza gra będzie oceniona wg następujących kryteriów:
- oryginalność i pomysłowość (wyżej oceniane będą własne pomysły gier niż przeniesienie gotowych wzorców),
- strona merytoryczna pytań i reguł gry (ich atrakcyjność, fachowość i walory kształcące),
- estetyka wykonania wszystkich elementów gry,
- zaangażowanie wszystkich członków grupy.
10. O ocenie decydować będą: nauczyciel, członkowie grupy waszej i innych.
: - "śnn mmmmmm
oiffSiiirttTdWwaiMiaffi! ____
ii.
•mik
iSUSm