img207

194

194

%

U

• Projekt działania lokalnego polegający na podjęciu przez uczniów jakiegoś długoterminowego działania na rzecz klasy, szkoły, osiedla czy dalszego środowiska lokalnego (np. w ramach projektu „Park” uczniowie sprzątają park w swojej miejscowości), choć wiadomo, że efekty takich działań trudno będzie zademonstrować w szkole. Aby się przekonać o wykonaniu takiego projektu, trzeba będzie udać się na miejsce prac lub zlecić uczniom przygotowanie pisemnego bądź ustnego sprawozdania, reportażu, filmu, serii fotografii dokumentujących rezultaty prac [21],    ń *

Kolejny podział projektu jako metody nauczania-uczenia się dokonać;;; można ze względu na formę organizacji pracy uczniów: projekt klasowy (realizowany przez całą klasę) np. projekt działania lokalnego; projekt grupowy (jeśli jest realizowany przez wyznaczone lub utworzone dobrowolnie grupy uczniów w klasie) i projekt indywidualny (jeśli jest realizowany indywidualnie przez każdego ucznia).    ,    ^

Projekt grupowy proponujemy najczęściej, gdy zagadnienie programowe jest szczególnie skomplikowane i szerokie. Uczniowie w grupach tworzą pewne elementy (części), które dopiero po prezentacji pracy wszystkich grup złożą się w umysłach uczniów w upragnioną całość. Wymagany warunek to dobrze wyćwiczona umiejętność słuchania innych i robienia notatek. Najczęściej nauczyciel dokonuje jeszcze podsumowania (ustruk-turyzowania) zdobytej w ten sposób przez uczniów wiedzy albo przedstawiciele grup zadaniowych wręczają koleżankom i kolegom (skserowane dla wszystkich) pisemne raporty ze swej pracy (głównie obejmujące stronę merytoryczną). Równie dobrze każda z grup może tworzyć projekt na ten sam temat. Praca grupowa ma dodatkowo tę zaletę, że uczy współpracy i współodpowiedzialności.

Zaletą natomiast projektu indywidualnego jest to, że rozwija u uczniów poczucie osobistej odpowiedzialności za owoc swojej pracy, a nauczycielowi jest łatwiej dokonać oceny działań poszczególnych uczniów.

'Dydaktycy, jak i nauczyciele posługujący się projektem w pracy szkolnej twierdzą, że jest to metoda wyjątkowo aktywizująca uczniów, sprzyjająca wzrostowi motywacji do nauki. Przy jej wykorzystaniu realizować można wielorakie cele dydaktyczne i wychowawcze, a uczniowie mają sposobność rozwijania różnorodnych umiejętności:

•    formułowania (bądź wybierania) tematu i celów projektu,

•    planowania pracy nad projektem, układania harmonogramów działań,

. i

p • korzystania z różnych źródeł informacji, oceniania ich wiarygodności, %' analizowania i selekcji informacji ze względu na obrane cele (na wia

przydziału zadań dla wszystkich członków grupy (jeśli mamy do czynienia z projektem grupowym),

domości ważne i mniej ważne, oryginalne i nie),

•    integrowania wiedzy szkolnej (z różnych przedmiotów) i pozaszkolnej,

•    konsultowania swoich działań z innymi osobami, (np. poszukiwania sojuszników, którzy wsparliby realizację projektu - projekt działania lo-

| kalnego),

r opracowywania różnych sposobów prezentacji zebranych materiałów z uwzględnieniem potrzeb i zainteresowań odbiorców (pozostałych uczniów szkoły, rodziców itd.),

•    przygotowywania różnych sposobów zapisywania informacji (esej, wy-f wiad, ankieta, notatka, film, reportaż) i wystąpień publicznych np. spra-' wozdania, wykładu, prelekcji, przemówienia,

; • słuchania innych w celu zdobycia informacji, wyrażania własnych opinii i spostrzeżeń,

•    dokonywania oceny swojej pracy i działań innych osób.

Najważniejszą zaletą projektu jednak jest to, że uczy samodzielnego,

twórczego myślenia i działania oraz odpowiedzialności za pracę swoją i grupy. Uczniowie, pracując metodą projektu znacznie bardziej są zainteresowani przedmiotem nauczania, a zdobyte samodzielnie: wiedza i umiejętności są trwalsze i bardziej zintegrowane z innymi dziedzinami nauki. Metoda projektu uwzględnia indywidualne potrzeby, zainteresowania i uzdolnienia uczniów^

W wielu krajach zachodnich praca nad projektem w całości odbywa się w szkole, u nas natomiast, nauczyciele w zasadzie nie mają możliwości takiej organizacji pracy uczniów. Wobec tego realizacja częściowo odbywa się na lekcjach (zwłaszcza faza planowania), pozostałe działania przebiegają po zajęciach i mają miejsce w większości przypadków w domu uczniów. Z tym faktem wiąże się problem oceny samodzielności pracy ucznia, głównie w projekcie indywidualnym.

W związku z tym, że realizacja projektu trwa długo, od kilku tygodni do kilku miesięcy, zajęcia prowadzone tą metodą należy szczególnie starannie zaplanować, gdyż wcześniejsze zaplanowanie projektu pozwoli na skorelowanie go z treściami innych przedmiotów. Jak proponuje J. Królikowski, powinniśmy wówczas ustalić zasady współpracy z nauczycielami