cuje. Dopiero po sprawdzeniu, czy wszystkie ruchy ręki dziecka są prawidłowe, poleca się dokonać zapisu litery w zeszycie. Nowa litera powinna być napisana kilkakrotnie, np. w jednej lub w dwóch „linijkach” w zeszycie, aby doszło do pewnej wprawy i swobody w jej pisaniu.
Po wprowadzeniu zapisu dwu liter przystępuje się do pisania wyrazów z nich złożonych, a potem zdań. Przy pisaniu wyrazów pojedynczych oraz zdań szczególnie ważne jest przestrzeganie kierunku pisania liter, zwłaszcza opartych na owalu, poprawności łączenia liter w wyrazie i płynności pisania1.
Nauka pisania rozumiana dosłownie jako opanowywanie samej techniki pisania, tj. strony graficznej pisma, towarzysząc nauce czytania odbywa się bądź równolegle z nią, bądź też w bezpośrednim następstwie, zależnie od metody wynikającej z założeń podręcznika, na którym nauka czytania i pisania opiera się.
W toku nauki czytania dzieci poznają litery alfabetu, najpierw pojedyncze, potem tzw. dwuznaki fez, dź, sz, rz) i odczytują wyrazy złożone z poznawanych kolejno liter. Z każdą literą zaznajamiają się jako z graficznym znakiem odpowiedniej głoski — tzw. drukowanym i pisanym. Przebieg nauki pisania odpowiada przy tym na ogół przebiegowi nauki czytania.
W grupie ćwiczeń ortograficznych wyróżniamy cztery formy: przepisywanie, pisanie z pamięci, pisanie ze słuchu oraz pisanie z komentowaniem. Celem stosowania ćwiczeń ortograficznych jest osiągnięcie przez dziecko poprawności ortograficznej zapisu wyrazów w samodzielnych wypowiedziach pisemnych oraz zdobycie pewnego zasobu wiedzy z zakresu ortografii, ułatwiającego uniknięcie błędów.
Spis treści
1 ></ Redakcji............. 5
(hl Autorki............. 7
i ANALIZA PROCESU CZYTANIA I PISANIA ... 9
’’ Zjawiska fizyczne i fizjologiczne zachodzące przy
czytaniu...........I I Rh
:i Analiza psychologiczna procesu czytania i pisania . 34
43
43
45
43
53
n NAUKA CZYTANIA ..........
i. Psychologiczne przesłanki gotowości do nauki czytania ...........• . . .
3 Ćwiczenia przygotowujące do nauki czytania .
Automatyzacja procesu czytania . . . g, .
I Nauka rozumienia czytanego tekstu.....
1 Przesłanki psychologiczne i dydaktyczne nauki pisania ............/ 4 80
Ćwiczenia przygotowujące do nauki pisania . . 33
3. Ćwiczenia w pisaniu.........86
TRUDNOŚCI W NAUCE CZYTANIA I PISANIA . 117
1. Przyczyny i objawy trudności......117
Trudności w czytaniu i pisaniu o podłożu dyslek
tycznym .............125
3. Przezwyciężanie trudności w nauce czytania i pisania ..............130
144
H i bliografia
T. Wróbel Nauczanie t doskonalenie pisma. Warszawa 1963, PZWS, s. 96—116.