img364

Czasownik

Tak samo:

yMepeib (umrzeć, cz. przeszły: yMep, yn/iepna, yMepno, ywiepnu; yMepujtiM), 3anepeTb (zamknąć, cz. przeszły: 3anep, 3anepna; 3anepTbi(i, npociepeTb (rozpostrzeć, rozciągnąć)

9.12.7 Klasa 7: czasowniki na -mb

Czasowniki z samogłoską rdzenną -n-, -h- odmieniają się według wzorca odmiany czasownika MMpŃTb z akcentowaną końcówką (por. 9.6.2).

Czasowniki te od 2. osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego i w imiesłowie biernym czasu przeszłego mają akcent na temacie: BanńTb (rzucać): Banió, Banmitb, Banan BaneHHbiM.

Tak samo:

óenkiTb (bielić), BapńTb (gotować), ąapkiTb (darować), pemib (dzielić, ąeneHHbiń), aońTb (doić), apa3HMTb (drażnić), weHtiTb (zaślubić), 3acTpenMTb (zastrzelić), 3aTBopńTb (zamknąć), KnoHMTb (kłaniać się: (c)KnoHeHHbiii), neHMTbcrt (leniuchować), MaHMTb (mamić), MonŃTbCR (modlić się), nkinuTb (piłować), nońTb (poić), pacTBopŃTb (rozpuścić; otworzyć), conHTb (solić), CTopoHMTbCH (unikać, omijać), xBaniłTb (chwalić), xopotMTb (pochować), ueHMTb (cenić, ąeHeHHbiM), MHHMTb (naprawiać); a także złożenia z: ...MeHMTb (np. M3MeHMTb zdradzić, M3MeHeHHbiii) i ...poHMTb (np. ypoHMTb upuścić)

•    W niektórych czasownikach zakończonych na -MTb z tematem zakończonym na spółgłoski wargowe: -6, -b, -m, -n, -cf> w 1. osobie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego i w imiesłowie biernym czasu przeszłego przed końcówką osobową lub przyrostkiem dodajemy literę -n-.

Większość tych czasowników ma akcentowaną końcówkę: rpacpMTb (liniować): rpacpnió, rpacpńwb, rpacjDHT; (pa3)rparpneHHbiił.

Niektóre czasowniki tej klasy od 2. osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego i w imiesłowie biernym czasu przeszłego mają akcent na temacie: ryówrb (niszczyć): ryómó, ryónujb, ryGrrr; ryóneHHbiń.

Tak samo:

flaBńTb (dusić), KonkiTb (gromadzić), KopMMTb (karmić), KyniłTb (kupić), nenkiTb (lepić, formować), noBńTb (chwytać, łowić), noMŃTb (łamać), nioóńTb (kochać), pyóńTb (rąbać), OTaHOBńTbcn (stawać się), CTynńTb (wkroczyć), TonńTb (palić w piecu, ogrzewać), ToponńTb (pędzić, spieszyć (się)), TpaBńTb (szczuć; truć), TynńTbCfl (tylko 3. osoba; tępić się), HBMTbca (ukazać się); a także złożenia z: ...uenńTb (np. 3auenńTb zahaczyć, zaczepić)

•    Wymiana spółgłosek w czasownikach zakończonych na -MTb: w 1. osobie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego i w imiesłowie biernym czasu przeszłego pojawia się odpowiednia głoska szczelinowa (r, a, 3 -» jk; k, t —> u; c, x -> w; ck, ct -> m). Większość czasowników ma akcent na końcówce; niektóre przesuwają akcent o jedną sylabę do przodu w imiesłowie biernym czasu przeszłego:

KomńTb (wędzić, kopcić): Konny, KonTOLUb, KornaT; KonneHHbin

Ale: BMHTHTb (gwintować): BUHuy, Bm-rrówb, buhtht; BńHueHHbiń

Niektóre czasowniki zamieniają -t- na końcu tematu w -w,- (zamiast -M-): omyrMTb (odczuć, spostrzec): omymy, oiuyrńwb, outyTńt; omymeHHbiit.

Czasownik

Tak samo:

nocBRTOTb {poświęcić się), noceimb (odwiedzić), npeKpaTMTb {przestać, skończyć), coKpawTb (skrócić), TaroTMTb (1. osoby nie używa się; gnębić); a także złożenia z: ...BpaTMTb (np. npeflOTBpaTOTb zapobiec, uchronić) i ...mnimb (np. 3ammmb obronić)

Niektóre czasowniki mają od 2. osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego i w imiesłowie biernym czasu przeszłego akcentowany temat: fiyflmb (budzić): fiywy, Synunib, fiyAflT; pa36y>KeHHbiti.

Tak samo:

fiecmb (wściec; B36eweHHbiki), fipoAMTb (wędrować), BOAMTb (prowadzić), B03MTb (jechać), racmb (gasić), KaTMTb (turlać), KonoTmb (bić), Kocmb (kosić), Kpyrmb (kręcić), Mecmb (gnieść), Monoimb (młócić), HockiTb (nosić), nnaTmb (płacić), npocmb (prosić), nycTMTb (puścić), caąńTb (sadzić), CBeińTb (świecić), cepańTb (denerwować), cyańTb (sądzić, cyx<AeHHbiii), TpyflMTbCH (pracować, trudzić się), yflńTb (łowić na wędkę), xBaTmb (tytko nieosobowy, wystarczać), xoflkiTb (chodzić), uepTMTb (kreślić), uiyTOTb (żartować); KpecTHTb (chrzcić; KpemeHHbiń); a także złożenia z: ...xmmb (np. noxnTktTb zrabować, ponwać) i... cbiTMTb (np. HacbiTWb sycić, nasycić się); przy tych złożeniach t występuje naprzemiennie z w,

•    Większość czasowników zakończonych na -mb ze spółgłoską szczelinową na końcu tematu ma akcentowaną końcówkę:

rnymmb (zagłuszać, zakłócać): rnywy, rnywuiub, myrnai; myweHHbiń

Niektóre czasowniki mają od 2. osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego akcentowany temat: Aywmb (dusić): aywy, Aymnujb, Ayiuai; (3aAyweHHbiń).

Tak samo:

KpoLUMTb (pokruszyć), neumb (leczyć), Moumb (moczyć), nonyumb (otrzymać), nopyumb (zlecić), cny>KMTb (służyć), cyiuuTb (suszyć), Tammb (taszczyć, dźwigać), Toumb (ostrzyć), Tywmb (gasić), yuMTb (uczyć, uczyć się)

•    Następujące czasowniki jednosylabowe zakończone na -mb należą do koniugacji -e-: 6mb (bić): fibro, fibewb, 6wot; fień(Te)!; 6ńTbiH.

Tak samo:

BMTb (wić): Bnn, Buna, Bńno, Biknn; nmb (lać): mn, nuna, mno, mm; nmb (pić): nnn, nnna, nńno, nńnn), iii mb (szyć)

6pmb (golić): fipeio, fipeeiub, 6peiOT, fipmbiM

rHMTb (gnić): mutó, mneurb, mwór; mnn, mnna, mńno, mkinn

*HTb (żyć): >KHBy, >KHBeujb, >KHByi; wnn, wnoś, rKkino, )KMnn;

a także złożenia z: ...ujnfimb, np.: pacwnfimb (rozbić): pacwn6y, pacujn6ewb, pacmnfiyi; pacujkiS, pacwń6na; pacwńfineHHbiii

61