IMGP3517

4iMfMhrki rytom azjatyckich tygryato (Japonia, Chiny, wkrótce takie Indie)

30 Ustrój gospodarczy PoUi po imefunnacji atttBjowg 1989 r(w tym podstawy ustrojowe zapisane t* kwiytM#)

Transformacja ustrojowa

Transformacja ustrojowa zapoczątkowana została w tatach 1989-80 na transformacie ustrojowa składały sie

. zmiany instytucjonalnie (wprowadzane odgórnie przez władze ustawodawcze j wykonawcze w ramach tzw planu Balcerów cza- likwidacja starych instytucji, wprowadzane nowych- rozbicie monobanku na banki regionalne- konkurencja, rae każdy dostaje kredyt id ip . tworzenie *m mechanizm y regulacji rynkowej poprzez znoszenie barier które do tej pory uniemożliwiały funkcjonowanie rynku (m in poprzez swobodę działalności gospodarczej odbudowe prywatnego sektora w gospodarce, przywrócenie prawdziwego pieniądza); rynek powstaje w wyniku samodzielnych decyzji podmiotów gospodarujących, którym sprzyjają odpowiednie instytucje rynkowe (np system bankowy, giełda papierów wartościowych)

Wydarzeniem poprzedzającym transformacje było uwolnienie latem 1989 r cen produktów rolnych, którym początkowo nie towarzyszyło uwolnienie cen srodkow produkcji dla rolnictwa Spowodowało to gwałtowny wzrost inflacji kosztowej, która szybko zmienia sie w hiperinflacje (ponad 20% miesięcznie)

Od 1 styczne 1990 radykalna reforma ustrojowa (tzw terapia szokowa)

-    Daleko krasa liberalizacja gospodarki, zniesienie ograniczeń wejścia na rynek dla podmiotów gospodarczych

-uwolnienie większości cen (wyjątek- ceny energi, lekarstw, alkoholu, czynsze mieszkaniowe)

-    Wprowadzenie wewnętrznej wymienialności złotego na waluty obce.

Gospodarka polska przed i po transformacji ustrojowej

-    urealnienie stop procentowych (co spowodowało podrożenie kredytów i problemy wielu przedsiębiorstw i upadek PGR-ow)

-    ograniczenie dotacji do produkcji

-    przywrócenie podstaw efektywności mikroekonomicznej (przedsiębiorstwa miały funkcjonować na zasadzie samodzielności, samorządności, samofinansowania)

-    władze zachowały takie instrumenty kontroli, jak: ustalanie stop procentowych i kursu walutowego

-    stosowanie specjalnego podatku ograniczającego nadmierny wzrost wynagrodzeń w przedsiębiorstwach państwowych (tzw popiwek)

• w 1990 r skok cen o 80% potem juz o kilka procent, opanowane niperinfiacji Skutku terapi szokowej:

-    powstanę setek tysięcy prywatnych przedsiębiorstw, wzrost udziały sektora prywatnego w PKB

-    problemy przedsiębiorstw państwowych (pozbawienie dotacji, załamane dotychczasowych rynków zbytu - m m w ZSRR, silna konkurencja ze strony dóbr przychodzących z importu

-    czesc niezdolnych do restrukturyzacji przedsiębiorstw upadło, na stopi spadek PKB, pojawiło sie bezrobocie (likwidacja ukrytego bezrobocia, upadłość niektórych przedsiębiorstw}

-juz w 1992- ożywienie gospodarcze

-    przewagę w gospodarce zyskuje sektor prywatny, czesc przediebbrstw państwowych dostosowywało sie do nowych warunków

-    od tego czasu- systematyczny wzrost gospodarczy, ale nawroty tendencji elastycznych ii, Budżet państwa, dochody i wydatki, deficyt i źródła jego finansowania

Badu państwa jest najwyższej rangi planem finansowym polityki państwa oraz narzędziem polityki społecznej, uwzględniającym planowane dochody i wydatki państwa na następny rok budżetowy. Jako dochody swzflędma się min.: wpływy z podatków pośrednich i bezpośrednich, dochody niepodatkowe (np. cła).

19