41

Do Japonii buddyzm dotarł w połowie VI w. z Indii poprzez Chiny i Koreę. Na początku swojej obecności w Kraju Kwitnącej Wiśni buddyzm usunął w cień „rodzimy" szinLoizm. Od VIII w. dominującym nurtem buddyzmu japońskiego stała się mahajana; początkowo była nim hinajana. W ciągu wieków powstało w Japonii szereg ugrupowań - sekt buddyjskich (słowo to w kontekście japońskim nie ma pejoratywnego znaczenia), które w XVIII w. poddane zostały państwu. Od XX w. notuje się w Japonii odnowę, odrodzenie buddyzmu. Dominującym kierunkiem jest buddyzm zen.

W IV-VI w. buddyzm dotarł z Chin do Korei. Od XIV w. buddyzm jest religią dominującą na Półwyspie Koreańskim. Najazdy mongolskie z XIII w. oraz wzrost znaczenia konfucjanizmu przyczynił się do upadku buddyzmu w tym regionie Azji. Odrodzenie buddyzmu nastąpiło w Korei po 1945 r., kiedy państwo wyzwolone zostało spod okupacji japońskiej.

W I połowie VII w. buddyzm przeniknął z Indii do Tybetu. Lamaizm, czyli buddyzm tybetański stanowi formę buddyzmu mahajanistyczno-tantryczncgo. Buddyzm w tej lormie występuje również w Mongolii. W IX w. w Tybecie miało miejsce prześladowanie buddyzmu. Odrodzenie tej religii nastąpiło w XI w. W późniejszym czasie w Tybecie powstało wiele ugrupowań buddyzmu oraz założono szereg klasztorów. Powszechny w Tybecie kult buddów oraz bodhisatwów, czyli tych, którzy w dążeniu do osiągnięcia szczęścia przez innych zrezygnowali z własnego szczęścia, związał się z kultem lokalnych bóstw. Zwierzchnik tybetańskich mnichów - dalajlama był do 1959 r. teokralycznyin władcą Tybetu. Buddyzm odgrywał w Azji istotną rolę w ruchach niepodległościowych. Miał leż znaczenie w kształtowaniu się tożsamości i społeczno-politycznej „świadomości” ludów tego regionu świata. Od XIX w. buddyzm zaczął przenikać do Europy. Po 11 wojnie światowej stał się w kulturze zlaicyzowanego Zachodu bardzo dynamiczną i „atrakcyjną" religią.

Buddyzm zakwestionował wybujały rytualizm hinduizmu oraz podważył autorytet braminów jako jedynych wiarygodnych nauczycieli życia duchowego. W buddyzmie pierwotnym nie podjęto refleksji teodycealnej. Buddyzm zachował jednak szereg kategorii doktrynalnych właściwych dla hinduizmu (dharma, reinkarnacja).

W 2001 r. około 10% ludności całej Azji przyznawało się do buddyzmu. Ponad 90% mieszkańców następujących państw to buddyści: Tajlandia, Kambodża, Mongolia, Birma; 75% - Bhutan. Ośrodkami kultu buddyjskiego są miejsca w Nepalu i w Indiach związane z życiem Buddy. Najważniejszym jest drzewo w Bodli Gaja w Indiach, gdzie Budda dostąpił oświecenia oraz „wprawił w ruch koło prawa”, odkrywając zasadę przyczynowości i skutku, odnoszącą się wprost do cierpienia wszechobecnego w ludzkim życiu. W Indiach znajdują się liczne stupy, w których przechowywane są relikwie - doczesne szczątki Buddy.

W latach 60-tych XX w. Indiach było mniej niż 1 % buddystów na ogólną liczbę mieszkańców państwa. Niewielkie diaspory buddystów występują w Indonezji, na Filipinach i w Malezji, a także na południu Syberii na terenach byłego Związku Radzieckiego. Buddystami są tam Kalmucy, Ujgurzy i Buriaci. Wzrost liczby buddystów w Indiach, w porównaniu z okresem bezpośrednio po uzyskaniu suwerenności przez to państwo, wiązał się ze społecznym ruchem na rzecz przywrócenia statusu obywatelskiego oraz religijnego bezkastowcom, czyli „niedotykalnym”, których Mahatma Gandhi nazywał „dziećmi Bożymi".

Na początku lat 70-lych XX w. największe społeczności buddyjskie zamieszkiwały w Tybecie oraz w Kambodży (85 % mieszkańców), w Laosie (65%) i w Nepalu (50%). Buddyzm dynamicznie rozwija się w Japonii. W Łych samych latach 70-tych w wyniku procesu laicyzacji buddyzm stał się „oficjalnie nieobecny" w Mongolii. Po upadku sowieckiego komunizmu zauważa się ożywienie buddyzmu w państwach wcześniej znajdujących się w orbicie wpływów byłego Związku Radzieckiego.