IMG71 (13)

4 R = R-

R = R₂< R,

R = R_}> R₂

Czas. f

o

N OJko V)

0)

E

o

_r

0)

c

OJ

•N

<ł>

00

Rys. 6.73. Schemat formowania się pasmowej struktury w wyniku zmian prędkości podczas

krzepnięcia

Jak przedstawiono w rozdziale 5.2.3, podczas krzepnięcia w warunkach stacjonarnych przy prędkości wzrostu /?, powstaje faza stała o wyjściowym stężeniu domieszki C₀. Gdy prędkość obniży się z /?, do R₂, większa ilość domieszki zostanie wypchnięta do cieczy i faza stała będzie krystalizowała z mniejszą zawartością domieszki, aż do ponownego ustalenia się warunków stacjonarnych przy krzepnięciu z prędkościąR₂. Przy mniejszej prędkości wzrostu R₂ szerokość warstwy granicznej jest większa niż przy prędkości R_v Przy nowej prędkości R₂ w warunkach stacjonarnych faza stała będzie ponownie krystalizowała ze średnim stężeniem domieszki C₀. Jeśli jednak prędkość krzepnięcia nagle wzrośnie z powrotem z R₂ do /?,, domieszka z warstwy granicznej przy powierzchni rozdziału S/L nie zostanie całkowicie wypchnięta do cieczy, a zatem powstająca faza stała będzie zawierała więcej domieszki niż średnie stężenie C₀.

Pasmowość struktury można obserwować zarówno na zgładach poprzecznych, jak i równoległych do lica spoiny. Schemat pasmowości struktury na zgładzie poprzecznym oraz na powierzchni lica spoiny pokazano na rysunku 6.74, natomiast rzeczywisty wygląd pasmowości związanej z chemiczną niejednorodnością na zgładach trawionych przedstawiono na rysunku 6.75. Jasne prążki na rysunku 6.75b wskazują na większą ilość ferrytu w tych miejscach, a zatem mniejszą zawartość węgla. W stali maraging (rys. 6.75d) zatrzymanie frontu krzepnięcia (linie 1 i 2) powoduje zmiany charakteru krzepnięcia i związaną z tym zmianę dyspersji struktury.

Rys. 6.74. Schemat pasmowości struktury: a) na zgładzie poprzecznym, b) na powierzchni lica spoiny

281