IMG�64 (3)

Arcfls fcnexu5 - Obrzezek gołębi

Morfologia. Duży, owalny, spłaszczony kleszcz, posiada charakterystyczną tarczkę po stronie grzbietowej z jasnym obrzeżeniem, osłaniającą całe ciało razem z okolicą gębową Samice mogą o siągać 6mm, samce są zwykle mniejsze.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza.

Pełny cykl rozwojowy trwa około 30 miesięcy.Ten kosmopolityczny pasożyt występuje z większą prewalencją w rejonach o klimacie cieplejszym. Obrzeżl ssą krew gównie gołębi, także kaczek, mogą atakować również ludzi. Zwykle żerują nocą wielokrotnie pobierając krew tego samego osobnika. Źródłem zarażenia dla człowieka mogą być zarażone gołębie, kurczęta i kaczki. Ugryzienia Argas mogą powodować świąd, obrzęk, lokalny ból, rumień oraz silne reakcje ogólnoustrojowe, w tym alergiczną a nawet anafilaktyczną u osób wrażliwych. Towarzyszyć tym reakcjom mogą wtórne zakażenia bakteryjne. Obrzeżki mogą także przenosić wirusy: zapalenia mózgu oraz bakterie z rodzaju Borelia.

Wykrywanie. Jest oparte na makroskopowym stwierdzeniu charakterystycznych form dorosłych, szczególnie w gniazdach ptasich przy starych domostwach. Zapobieganie. Wymaga utrzymywania hodowli gołębi w dużej odległości od ludzkich siedzib.

Sjrcoptcssęąbiei- świerzbowiec ludzki

Morfologia. Okrągły, spłaszczony roztocz, mikroskopowej wielkości (samica 350 x 250pm, samiec 200 x 300pm), posiadają bardzo krótkie, klinowate odnóża, niektóre z przyssawkami oraz nieuzębiony hypostom.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. S.scabiei jest kosmopolitycznym pasożytem skóry człowieka, bytującym pomiędzy palcami rąk, w okolicy brzucha, pachwin, narządów płciowych. Samice składają do 50 jaj wewnątrz tuneli drążonych w warstwie rogowej naskórka, sześcionożne larwy drążą nowe tunele, dojrzewają w mieszkach włosowych. Cały cykl jest realizowany w ciągu 3 tygodni. Samice S.scabiei mogą żyć około 4 tygodni wewnątrz ludzkiej skóry i do 10 dni poza żywicielem. Pasożyty te są transmitowane bezpośrednio od człowieka do człowieka; świerzb jest chorobą bardzo zakaźną. U większości zarażonych osób drapanie się z powodu świądu może prowadzić do krwawienia i wtórnych infekcji bakteryjnych.

Wykrywanie. Badanie skóry w poszukiwaniu charakterystycznych tuneli, zaczerwienionych linii powinno być poparte mikroskopowym badaniem materiału pobranego ze zmienionych miejsc skóry w celu wykrycia różnych form rozwojowych S. scabiei. Ze względu na bardzo wysoką zakaźność inwazji jest konieczne utrzymywanie wysokiego poziomu higieny socjalnej i osobistą; leczenie zarażonych osób jest obowiązkowe.

Zapobieganie. Unikanie bezpośredniego kontaktu z osobami zarażonymi jest konieczne.

Ważne terminy

Kłująco-ssący aparat gębowy, gryzący aparat gębowy, proboscis, opercułum, przeobrażenie niezupełne- hemimetaboliczny rozwój, przeobrażenie zupełne -holometaboliczny rozwój, larwa, nimfa, poczwarka, imago, nadwrażliwość, repelenty, insektycydy, scutum, alloscutum, hypostom, chelicery, pedipalpi, organ Hallera, piroplazmoza.

Uwaga!

*    Pediculus humanus corporis mogą transmitować Rickettsia prowazeki powodująceą tyfus epidemiczny u ludzi; bakteria Borrelia recurrentis, która jest czynnikiem etiologicznym gorączki nawracającej, może być także transmitowana przez wszy.

*P. irritans może przenosić dżumę, nazywaną czarną śmiercią, powodowaną przez bakterię Yersinia pestis (Pasteurella pestis) oraz epidemiczny tyfus mysi powodowany przez Rickettsia mooseri. Pchły mogą być także wektorami tasiemca karłowatego Hymenolepis nana.

*    W gruczołach łojowych przy torebkach włosowych człowieka może bytować nużeniec ludzki Demodac folliculorum - mikroskopowej wielkości roztocz o robakowatym ciele i zredukowanych odnóżach, stały pasożyt śródskómy. Człowiek zaraża się przez kontakt bezpośredni; w miejscu bytowania nużeńca występuje zaczerwienienie i charakterystyczne łuszczenie. Nużeńce mogą też powodować przewlekłe zapalenie powiek.

*    W rejonach endemicznych obserwuje się nasilenie występowania insektycydo -opornych szczepów Anopheles.

35